(43158- 43156)

15- و اعجزت مهاربها،

گريزگاههاى دنيا فراريانش را درمانده و ناتوان ساخته است، هر كس بخواهد از شرور و بديهاى اين جهانى بگريزد تا خود را نجات دهد قدرت بر اين امر ندارد، در اين عبارت مفعول به، حذف شده است به علت آن كه هدف بيان ناتوان ساختن فرارگاههاى دنياست و به مفعول توجّهى نيست.

(43199- 43159)

16- و خابت مطالبها،

نوميد شد خواسته‌هاى دنيا، يعنى امور دنيوى كه مورد علاقه انسانهاست آنان را از وصال خود مأيوس و نااميد مى‌سازد، در اين جا كه حضرت صفت نااميدى را نسبت به مطالب دنيا مى‌دهد تشبيه و استعاره به كار برده است زيرا آرزوهاى دراز و خواسته‌هاى نفسانى كه در ذهن آدمى جلوه مى‌كند، اما در عالم وجود تحقق نمى‌يابد و انسان به آن نمى‌رسد مانند شخصى است كه اظهار دوستى مى‌كند و، وعده وصال مى‌دهد اما به وعده خود وفا نمى‌كند و انسان را نااميد مى‌سازد، امام (ع) پس از بيان اين ويژگى براى دنيا، برخى از پى‌آمدهاى آن را كه گواه بر مطلب مى‌باشد، بيان فرموده است:

الف- پس پناهگاههاى عالم آنان را ترك كرد و به خود، واگذارشان ساخت، زيرا موقعى كه حفاظتهاى دنيايى و حصارهاى محكم آن سبب نجات انسان نمى‌شود و جلو تيرهاى بلا و دردهاى مرگ آور را نمى‌گيرد شبيه كسى است كه پناهنده‌اش را به خود راه ندهد بلكه وى را تسليم دشمن كند.

ب- منزلهاى دنيا، آنان را به دور انداخت، اين جا نيز مانند قسمتهاى بالا استعاره و تشبيه به كار رفته است، اين كه انسانها با مردن از استراحتگاههاى دنيا بيرون برده مى‌شوند و راه آخرت مى‌پيمايند چنين تشبيه شده است كه گويا همين منزلها ساكنان خود را از درون خود بدور افكنده‌اند.

ج- انقلابات روزگار، ايشان را عاجز و ناتوان ساخت.

پس از بيان ويژگيهاى دنيا، مردم را به اعتبار اين كه مرده و زنده آنان از