متعلق به جهادا مى‌باشد چون نزديكتر است، و احتمال ديگر آن است كه متعلق به قاهر باشد.

(42456- 42417)

لا يثنيه،

يعنى پيامبر اكرم چنان بود كه اگر تمام مردم به تكذيب او مى‌پرداختند و براى خاموش كردن نور پيامبريش گرد مى‌آمدند، نمى‌توانستند وى را از دعوتش باز دارند، و از مبارزه با دشمنان دين منصرف سازند.

لفظ نور، استعاره از معنوياتى است كه از طرف خداوند آورد و راهبر به سوى طريق الهى مى‌باشد، و پس از آن كه توجه اصحاب خود را به شكر و سپاس خداوند و گواهى دادن به رسالت و نيز صبر و استقامت پيامبر جلب فرمود، در عبارت بعد به آنان هشدار مى‌دهد كه تقواى الهى را پيشه سازند زيرا كه سرچشمه تمام كمالات و كارهاى نيك تقوا مى‌باشد: فاعتصموا بتقوى اللَّه، پس به تقوا چنگ زنيد چنان كه پيامبر شما، با آشكار كردن دين خود و مواظبت بر آن، تقوا را پيشه خود ساخت، و از دشمن بيم نداشته باشيد- با آن كه جمعيت شما زياد است- چنان كه پيامبر نترسيد، در حالى كه تنها و بى‌ياور بود. پرهيزكار باشيد كه پرهيزكارى همانند ريسمانى است كه جاى دستگيره آن محكم است، هر كس به آن تمسك جويد، دشمن قادر نيست به او زيانى برساند، و نيز پناهگاهى است محدود به ديواره‌اى بلند كه هر كس بدان پناه برد از هر گونه گزندى بدور خواهد ماند، در اين عبارت امام (ع) واژه‌هاى جبل و معقل را براى تقوا، استعاره آورده و شرح اين گونه استعاره‌ها در خطبه‌هاى قبل بيان شده است، و پس از بيان اهميت تقوا، اصحاب خود را امر كرده است كه به سوى مرگ و سختيهاى آن بشتابند، يعنى آن چنان با انجام دادن اعمال خير و عبادات، خود را آماده پذيرش مرگ و ناگواريهايش سازند كه گويا در مسابقه‌اى شركت دارند تا فضايلى كسب كنند كه پيش از فرا رسيدن مرگ آمادگى خويش را اعلان كنند كه با رسيدن مرگ غافلگير و دچار عذاب نشوند.