[ترجمه‌]

«با اين خانه بزرگ و پهناور در دنيا چه مى‌كنى؟ با اين كه در آخرت نيازمندترى؟

آرى، مگر اين كه بخواهى به اين وسيله به آخرت برسى، مهماندارى كنى، و پيوند خويشاوندى برقرار سازى و حقوق لازم را آشكارا به مصارفش برسانى، در اين صورت است كه با داشتن اين خانه به آخرت خود رسيده‌اى.

علاء به آن حضرت عرض كرد: اى امير مؤمنان، از برادرم عاصم بن زياد شكايت دارم، امام فرمود: مگر چه كرده است؟ علاء جواب داد: گليمى بر تن پوشيده و از دنيا كناره‌گيرى كرده است. فرمود: او را نزد من بياور، هنگامى كه آمد، امام به او فرمود:

اى دشمنك جان خود! شيطان پليد خواسته است تو را سرگردان و شيفته گرداند، آيا بر خانواده و فرزندان خود رحم نمى‌كنى؟ آيا خيال مى‌كنى كه خداوند چيزهاى پاك را بر تو حلال كرده ولى نمى‌خواهد كه از آن استفاده كنى؟، تو در نزد خدا كوچكتر از آنى.

عاصم عرض كرد: اى امير مؤمنان، تو چرا لباسهاى زبر پوشيده و از خوراكيهاى درشت و غذاى ناگوار مصرف مى‌كنى؟

حضرت فرمود: واى بر تو! من مثل تو نيستم وظيفه من غير از شماست زيرا خداوند بر پيشوايان حق واجب كرده است، كه خود را با بى‌نوايان و ناتوانان جامعه هماهنگ كنند تا اين كه نادارى فقير، او را به هيجان نياورد و در نتيجه نافرمانى كند و هلاك شود.»

[شرح‌]

(49754- 49702) امام (ع) در اين خطبه علاء بن زياد را مورد خطاب قرار داده و از او در مرحله اول به طريق استفهام انكارى و سرزنش مى‌پرسد كه چرا خانه زيباى خود را اين چنين با عظمت ساخته است، با آن كه اين كار بر خلاف زهد در دنيا و توجّه كامل به آخرت است.

و در مرحله بعد به گونه سؤال با استفهام تقريرى براى او ثابت مى‌كند كه‌