ناراحتيهايش شما را احاطه كرده و پيكانهايش
شما را نشانه قرار داده و تسلّطش بر شما عظيم و ستمش پياپى وارد مىشود، كمتر ممكن
است تيرش به هدف نخورد، و ضربهاش كارگر نشود، پس چه نزديك است كه سايه ابرهاى
تيره مرگ و شدت دردهاى آن و تيرگى بيهوشيها و ظلمت دردهاى شتابان و سكرات، در
هنگام خروج روح از تن و تاريكى فرا گيرش و چشيدن ناگوار آن، سراسر وجود شما را
تيره و تار سازد، چنان بيانديشيد كه اكنون مرگ گويى ناگهانى بر شما وارد شده و
همرازهايتان را خاموش و گروه مشاوران شما را متفرق ساخته است، آثارتان را محو، و
خانههايتان را بىصاحب كرده است. ميراث خواران را بر آن واداشته است كه اموال شما
را ميان خود تقسيم كنند و ايشان با دوستان مخصوصى هستند كه هنگام مرگ نتوانستند به
شما سودى برسانند و يا خويشاوندان غمزدهاى كه قادر نبودند جلو مرگ را بگيرند و يا
شماتت كنندگانى كه از مرگ شما اندوهى به خود راه نمىدهند، پس جديّت و كوشش كنيد و
خود را آماده سفر سازيد و توشه خود را از اين منزل براى آخرت برگيريد، دنيا شما را
نفريبد، چنان كه پيشينيان و امتهاى گذشته را در اعصار و قرون قبل فريفت، آنان كه
شير دنيا را دوشيدند و به غفلتهاى آن دچار شدند، كالاهاى دنيا را به فنا و نابودى
كشاندند و تازههاى آن را كهنه ساختند، و سرانجام مسكنهاى آنها گورستان و
ثروتهاشان ميراث ديگران شد، كسى را كه بر سر قبر آنان بيايد نمىشناسند و به آنها
كه برايشان مىگريند اهميت نمىدهند و به كسانى كه آنان را صدا مىزنند پاسخ
نمىدهند، پس از زرق و برق دنيا بر حذر باشيد كه فريبنده و مكّار است، بخشندهاى
است منع كننده و پوشندهاى است برهنه كننده، آرامش آن بىدوام و مشكلاتش
بىسرانجام و بلاهايش جاودانى و قطع ناشدنى است.»
[شرح]
اين خطبه شريف امام شامل چند مقصد است كه اكنون به شرح آن
مىپردازيم.