دنيا مىخوانند از ماندن در دنيا بكاهيد و
از آنچه داريد با بهترين توشه به سوى آخرت باز گرديد! زيرا جلوى شما گردنههاى
ترسناك و هولانگيز وجود دارد كه ناچار بايد بر آن وارد شويد و در آنها توقف كنيد.
بدانيد كه مرگ در هر لحظه شما را زير نظر دارد و گويى چنگالهايش را در جانهاى شما
فرو برده است مشكلات زندگى و كارهاى ناروا و اعمال ناپسند شما را در دنيا به خود
مشغول ساخته، پس پيوندهاى خود را با دنيا بگسليد و با توشه تقوا پشتوانهاى محكم
به دست آوريد».
[شرح]
(49283- 49272) در پايان سيد رضى يادآور مىشود كه مقدارى از اين
خطبه در گذشته نقل شده است.
(49225- 49207) امام (ع) در اين قسمت از سخنانشان به انسانها دستور
مىدهند كه براى سفر به سوى خدا توشه لازم را كه تقوا و پرهيز از گناه است آماده
كنيد، در كلمه الرحيل كه به معناى كوچ كردن است دو احتمال مىرود: 1- مقصود از آن
سفر به وسيله مرگ است كه در اين صورت ندا دهنده حوادث و اتفاقهاى روزانه است كه
ناگزير موجود را به نابودى و مرگ فرا مىخواند 2- احتمال دوم، آن كه منظور از رحيل
سفر به سوى خدا با رياضتهاى كامل باشد كه در اين صورت ندا دهنده آن، پيامبر خدا و
قرآن و اولياى خدا خواهند بود. سپس امام (ع) دستور مىدهد كه انسان بايد نسبت به
دنيا و ماندن در آن علاقه زياد نشان ندهد بلكه فقط به مقدار لازم به آن توجه كند،
و اين معناى زهد است.
آن گاه مىفرمايد كه با اعمال نيك و آمادگى كامل به تقوا و كارهاى
شايسته از دنيا به آخرت وارد شويد.
(49241- 49226)
فان امامكم عقبة كؤودا،
امام (ع) لفظ عقبه را با صفت كؤود براى مرگ استعاره آورده است و
مناسبت اين تشبيه، برخورد سخت با مرگ داشتن و با درد و رنج روحى منزلگاههاى مرگ را
تا پايان آن سپرى كردن، مىباشد.