زياد اكتفا مى‌كنند، و اينها مردم عوامند، زيرا از رازى كه در انفاق است ناآگاه و نسبت به مال دنيا بخيل و حريص مى‌باشند، و اين به سبب كمى رغبت و محبّت آنها به آخرت است، چنان كه خداوند متعال فرموده است: «إِنْ يَسْئَلْكُمُوها فَيُحْفِكُمْ تَبْخَلُوا» [1] و بى شكّ پاكيزگى نفس كسانى كه در راه خدا مال خود را انفاق مى‌كنند و پيش از اين به آنها اشاره كرديم، و همچنين قرب و بعد آنها نسبت به حقّ تعالى، به اندازه خشنودى و رغبت آنها در بذل مال و دلبستگى و يا وارستگى آنها از آن است، و گروه مذكور يعنى آنانى كه تنها به اداى مقدار واجب بسنده مى‌كنند نيز دو دسته‌اند، دسته‌اى اين حقّ را با خشنودى و گذشت ادا مى‌كنند، و دسته ديگر با اين كه نسبت به پرداخت آن اقدام مى‌كنند ليكن از عمل خود تنگدل و اندوهگين بوده، و محبّت آنچه را در راه خدا داده‌اند از دل بيرون نكرده و در انتظار پاداش آنند، بنا بر اين اداى زكات براى اقسام گروههايى كه ذكر شد به جز دسته اخير، مايه تقرّب به خداوند متعال مى‌باشد، و همان است كه امير مؤمنان (ع) در گفتار خود كه فرموده است: انّ الزّكات ... تا وقاية بدان اشاره كرده، و آثار نيكويى را كه ذكر فرموده به كسانى تخصيص داده كه اين حقّ را از روى رغبت ادا كنند.

اين كه زكات مايه قرب به خداوند است براى اين است كه اداى آن مستلزم راندن و دور كردن محبوبى است كه معمولا ادا كننده تصوّر مى‌كند همه كمالات و خواسته‌هاى دنيوى به وسيله آن به دست مى‌آيد، و او به خاطر خداوند و شوق پاداشهاى او از اين محبوب روى مى‌گرداند و از پيش خود مى‌راند، و نيز زكات كفّاره بخل و سبب زدودن اين صفت زشت است، همچنين زكات ميان بنده‌اى كه آن را ادا مى‌كند و عذابهاى خداوند به منزله مانع و حجاب است، زيرا چنان كه مى‌دانيم مايه و منشأ عذابهاى آخرت، دلبستگى به دنيا و بيشتر به خاطر دوستى‌