جانش بر روى دستم جريان يافت و آن را بر
چهره كشيدم، من غسل او را كه درود خداوند بر وى و خاندانش باد متّصدى بودم، و
فرشتگان مرا يارى مىكردند، در اين حال خانه و اطراف آن به ناله و شيون در آمده
بودند، گروهى از فرشتگان فرود مىآمدند و دستهاى بالا مىرفتند و گوش من از آواى
آهسته آنان كه بر آن حضرت نماز مىگزاردند جدا نمىشد، تا آن گاه كه او را در
آرامگاهش به خاك سپرديم.
بنا بر اين چه كسى به او در حال زندگى و مرگ از من سزاوارتر است؟
پس با بينش و اعتقاد خود به جنگ بشتابيد و يقين شما در نبرد با دشمن
خويش درست، و خالى از هر شكّ و شبهه باشد، سوگند به آن كه جز او خدايى نيست من بر
طريق حقّ هستم، و آنان بر لغزشگاه باطل قرار دارند، مىگويم آنچه را مىشنويد، و
براى خود و شما از خداوند درخواست آمرزش مىكنم.»
[شرح]
(47666- 47652) خلاصه خطبه مذكور اين است كه امير مؤمنان (ع) به
منظور اين كه شنوندگان را نسبت به اوامرى كه صادر مىكند مطيع و فرمانبردار سازد،
مراتب شرف و برترى خود را به شرح زير گوشزد مىكند:
(47685- 47667) 1- او هرگز و در هيچ لحظهاى از آنچه خداوند و
پيامبرش دستور داده سرپيچى و نافرمانى نكرده است، و در اين باره به دانش اصحابى كه
نگهبانان دينند استشهاد فرموده است، منظور از عبارت المستحفظون من الصّحابة اصحاب
دانشمند و ديندارى است كه محافظت كتاب خدا و دين از آنان خواسته شده يعنى به
نگهبانى آنها گمارده گرديدهاند و اسرار قرآن و سنّت به آنها سپرده شده است.
برخى از شارحان گفتهاند اين گفتار امام (ع) به آنچه بعضى از اصحاب
در قبال پيامبر خدا (ص) مرتكب شده و در جاهايى نسبت به آن حضرت زبان درازى كرده و
لب به اعتراض گشودهاند اشاره دارد، چنان كه نقل شده در رويداد