گذشتگان ادلّه دين را دست به دست منتقل كرده‌اند و شما بازگو كننده گفته‌هاى آنانيد.

(39820- 39813)

فرموده است: قد كفاكم مئونة دنياكم.

اين سخن به دليل قول خداوند متعال است كه فرموده است: «وَ آتاكُمْ مِنْ كُلِّ ما سَأَلْتُمُوهُ‌ [1]» و اين كفايت مئونه يا از طريق خلق و ايجاد آن است و يا عبارت از تأمين روزى است طبق آنچه در لوح محفوظ براى هر فرد ثبت شده است، منظور از اين كه خداوند مردم را به شكر گزارى ترغيب كرده يا تكرار كلمه شكر است و يا امر به اداى آن است، از حسن بصرى‌ [2] نقل شده كه گفته است:

«همانا خداوند روزى دنياى ما را تضمين كرده و به انجام دادن وظائف دينى تشويق فرموده است، و اى كاش امور دين ما را تضمين و ما را به اداى وظايف دنيا تشويق مى‌كرد» اين سخن به لزوم شدّت محافظت در دين و پرهيز از رسيدن آسيب به آن اشاره دارد.

(39850- 39821)

فرموده است: و افترض من ألسنتكم الذّكر.

چون براى هر يك از اعضا و جوارح عبادتى مقرّر شده، عبادتى كه براى زبان معيّن گرديده ذكر خداوند است، و مى‌دانيم كه ذكر، يكى از ابواب بزرگ سير الى اللّه بلكه روح همگى عبادات است، زيرا هر عبادتى با ذكر خدا همراه نباشد ناقص است، سپس به تقوا و پرهيزگارى كه خداوند به آن دستور داده و منتهاى خشنودى، و تنها خواست او از بندگان است سفارش مى‌كند، واژه حاجت استعاره است، زيرا ساحت قدس او از هر نيازى منزّه است، وجه مناسبت آن تشويق و طلب مكرّر آن از جانب حقّ تعالى است تا آن جا كه گويى خداوند به بندگى و پرهيزگارى بندگان نيازمند است، و چون تقواى حقيقى موجب وصول به مقام قرب‌

[2] حسن بصرى مكنا به ابو سعيد يكى از زهّاد ثمانيه و از پيشوايان طريقه تصوّف است، وى در سال 21 ه در مدينه متولّد و در سال 110 ه در بصره در گذشته است. فرهنگ دهخدا (مترجم)