(38381- 38378)

6- لطيف لا يوصف بالخفاء:

واژه لطيف گاهى به چيزى كه جنس آن نازك و ملايم باشد گفته مى‌شود و گاهى به چيزى كه ريز و كم حجم است اطلاق مى‌گردد و در هر دو صورت مستلزم خفا و ناپيدايى است و گاهى منظور از آن جسمى است كه خالى از رنگ بوده و نيكو ساخته شده باشد، و خداوند متعال منزّه است از اين كه هيچ يك از اين معانى بر او اطلاق شود، زيرا اينها همه از لوازم جسميّت و مكان است بنا بر اين تنها به دو نظر مى‌توان خداوند را لطيف ناميد:

اوّل- از نظر تصرّف و استيلاى پنهانى است كه خداوند بر ذوات و صفات دارد، و بطور ناپيدا اسباب لازم را براى نفوس فراهم و ايجاد مى‌كند تا براى افاضه كمالات خود آماده شوند.

دوّم- خداوند متعال لطيف است، زيرا منزّه است از اين كه ذات با عظمت او مورد رؤيت قرار گيرد و با چشم سر ديده شود.

(38393- 38390)

7- رحيم لا يوصف بالرّقة:

اين سخن مبتنى بر تنزيه حق تعالى است از اين كه رحمت او مانند رحم و شفقت ما باشد، زيرا ترحّم ما ناشى از رقّت و دلسوزى و انفعال نفسانى است و ما در باره اين كه خداوند چگونه بر بندگانش رحيم است پيش از اين سخن گفته‌ايم.

(38401- 38394)

8- تعنو الوجوه لعظمته و تجب القلوب من مخافته:

زيرا او براى هر موجود و ممكنى معبود مطلق است، و ذات با عظمت يگانه‌اى است كه به طور اطلاق سزاوار اين است كه همه در برابر او خوار و فروتن باشند، و دلها همگى از هيبت او ترسان و هر كدام به اندازه‌اى كه اين عظمت را درك مى‌كند از حشمت و جلال او لرزان باشد.