خاموشى گزينند كسى بر آنان در سخن پيشى
نمىگيرد، بايد پيشتاز قوم به مردم خود راست گويد، و خردش را به كار بندد، و فرزند
ديار آخرت باشد، زيرا از آن جا آمده و به آن جا باز مىگردد، پس آن كه با ديده دل
مىبيند و با بينش عمل مىكند بايد پيش از شروع در كار بداند عملى را كه انجام
مىدهد به زيان اوست يا به سود او؟ اگر به سود اوست آن را به جا آورد، و اگر به
زيان اوست از آن باز ايستد، زيرا كسى كه ناآگاهانه دست به كارى مىزند، مانند كسى
است كه در بيراهه گام برمىدارد، و چنين كس هر چه بيشتر از راه روشن دور مىشود،
بيشتر از مقصود خود دور مىافتد، امّا كسى كه آگاهانه به كارى مىپردازد، مانند
رهروى است كه در راه روشن حركت مىكند، از اين رو بيننده بايد بنگرد كه آيا به سوى
مقصود رهسپار است يا در حال برگشت از آن است.
بدان هر ظاهرى باطنى همانند خود دارد، پس هر چه ظاهرش نيكوست باطنش
نيز نيكو و پاكيزه است، و هر چه ظاهرش پليد است باطنش نيز چنين است، پيامبر راست
گفتار (ص) فرموده است: گاهى خداوند بندهاى را دوست مىدارد، و با كردارش دشمن
است، و زمانى كردار بندهاى را دوست مىدارد و با بدنش دشمن است.
و بدان هر كارى را نموّ و رويشى است، و هر روييدنى از آب بىنياز
نيست، و آبها گوناگون است، هر چه با آب پاكيزه آبيارى شود درختش نيكو و ميوهاش
شيرين است، و آنچه با آب آلوده آبيارى گردد، درختش ناپاك و ميوهاش تلخ خواهد
بود.»
[شرح]
اين خطبه در آغاز، به فضايل اهل بيت (ع) اشاره دارد و فرموده است: