بر او واجب كرده به او شرك ورزد، ديگر اين
كه با كشتن بىگناهى خشم خويش را فرو نشاند، يا كار شخص ديگرى را مورد عيبجويى
قرار دهد [1]، يا براى بر آوردن
نيازى كه به مردم دارد، بدعتى در دين خود پديد آورد يا با مردم دورويى كند، و يا
در ميان آنان سخن به دو گونه گويد، در اين گفتار بينديش زيرا مثل، بيانگر مشابه
خود مىباشد.
همه انديشه چهار پايان براى شكمهايشان است، و هدف درّندگان ستيز و
دشمنى با ديگران است و هدف زنان آرايش زندگى و تباهى در آن است، همانا مؤمنان
فروتن، مهربان و ترسان از خداوند مىباشند.»
[شرح]
(31025- 30950) اسم إنّ در جمله إنّ من عزائم اللّه ... جمله أنّه لا
ينفع ... مىباشد، و ضمير أنّه ... در جمله اخير ضمير شأن است، و فاعل ينفع ...
جمله ان يخرج ... است، لاقيا بنا بر اين كه حال است منصوب شده است.
منظور امام (ع) در اين گفتار اين است كه از جمله نصوص الهى كه در
قرآن مجيد آمده، و اعتقاد و عمل به آنها موجب پاداشهاى خداوند و خشنودى او
مىگردد، و ترك آنها باعث كيفر و خشم او مىشود، اين كه سودى عايد بنده نيست اگر
هنگام بيرون رفتن از دنيا، خداوند را با يكى از صفاتى كه در زير ذكر مىشود ديدار
كند هر چند به خود رنج فراوان داده و عمل خود را خالص كرده باشد.
اوّل: شرك به خداوند متعال، ما پيش از اين درجات شرك را بيان
كردهايم، بايد دانست كه قوّت و شدّت عذاب و عقاب خداوند به اندازه شدّت و ضعف شرك
به اوست، و گفتار خداوند متعال كه فرموده است:
«إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ
[1] اين ترجمه جمله «أو يعرّ بأمر فعله غيره» مىباشد كه مطابق متن
خطبه است، ليكن شارح آن را به صورت «او يقرّ بأمر فعله غيره» شرح كرده است و واژه
غيره در برخى از نسخهها با فتح را ذكر شده است (مترجم).