آن پرهيز مى‌دهد:

(26515- 26505) 1- اين كه مردم در دنيا مهمانند، واژه ضيف را كه به معناى مهمان است براى مردم و آنچه از دنيا آرزو دارند استعاره فرموده، و جهت مشابهت اين است كه، مدّت اقامت مردم مانند مهمان در دنيا محدود، و دوران توقّف آنها پايان يافتنى، و كوچ كردنشان از آن نزديك است، و واژه مؤجّلون ترشيح اين استعاره است.

(26523- 26516) 2- اين كه مردم در دنيا بدهكارانى هستند، واژه مدين را كه به معناى بدهكار است از آن نظر استعاره آورده كه بر انسان اعمالى واجب شده كه از او خواسته مى‌شود، و پيمان از او گرفته شده كه خود را از پليدى الحاد و كفر پاكيزه سازد، واژه مقتضون ترشيح اين استعاره است، زيرا وظيفه وامدار اين است كه وام خود را بپردازد، سپس با توجّه به اين كه انسان را مؤجّل يعنى در گرو وقتى معيّن و مدين يعنى بدهكار خوانده، ذكر أجل را تكرار، و به اين كه پيوسته در حال نقصان است توصيف فرموده است، و در اين هم شكّى نيست كه آنچه ماندنى نيست در حال كمى و كاستى است، و ذكر عمل كه بايد خالص و شايسته براى خداوند انجام شود، و اين كه وامى است كه بر ذمّه انسان است و بايد آن را ادا كند و از آن به عمل محفوظ تعبير شده است، براى اين است كه با توجّه به نقصان عمر به كار آخرت بپردازند، و در محافظت بر اعمال و اصلاح و اخلاص در عمل بكوشند، واژه‌هاى أجل و عمل هر دو خبر براى مبتداى محذوفند، يعنى أجلكم أجل منقوض، و عملكم عمل محفوظ. عمرتان كوتاه و كردارتان محفوظ مى‌باشد.

(26530- 26524)

امام (ع) با بيان فربّ دائب مضيّع و كادح خاسر هشدار داده است،

كه عمل عبادى هر چند ممكن است به قصد صلاح و نيّت خير انجام گردد ليكن گاهى ممكن است غلط و نادرست واقع شود، و موجب انحراف از دين و گمراهى از طريق حقّ باشد، و در نتيجه عمل، فاسد و عامل، زيانكار شود، مانند اعمال و عباداتى كه خوارج و فرقه‌هاى گمراه ديگر انجام مى‌دهند، و بسا مى‌شود كه اين‌