از آن بهرهمند نخواهد شد گرد مىآورد. و
بنايى را كه در آن سكنا نخواهد يافت بر پا مىكند، سپس به پيشگاه الهى مىرود در
حالى كه نه مالى با خود برداشته و نه بنايى همراه خويش برده است.
از جمله دگرگونيهاى دنيا اين كه مىبينى كسى كه پيش از اين مورد
ترحّم بوده اكنون در معرض رشك و غبطه است، و كسى كه مورد رشك و غبطه بوده اكنون
مستحقّ ترحّم است، و اين نيست مگر به سبب نعمتى كه از دست رفته و يا بلايى كه نازل
گشته است.
از جمله عبرتهاى روزگار اين است كه آدمى هنگامى كه نزديك است به
آرزويش دست يابد ناگهان مرگش فرا مىرسد و اميدش را قطع مىكند، نه آرزويى حاصل
مىشود، و نه آرزومند از چنگ مرگ رهايى مىيابد، سبحان اللّه!! چه قدر شادى دنيا
فريبنده، و سير آب بودنش تشنگى زا، و سايهاش گرما خيز است، نه آينده را مىتوان
جلوگير شد، و نه گذشته را مىتوان بازگردانيد، سبحان اللّه! چه قدر زندهها به
مردهها نزديكند، براى اين كه بزودى به آنها ملحق مىشوند، و چه مردهها از
زندهها دورند، براى اين كه مردهها از اينها به كلّى بريدهاند.
بىگمان هيچ چيزى بدتر از بدى نيست مگر كيفر آن، و هيچ چيزى خوبتر از
خوبى نيست جز پاداش آن، شنيدن همه چيز دنيا بزرگتر از ديدن آن است، و ديدن همه چيز
آخرت بزرگتر از شنيدن آن است، پس بايد شنيدن (احوال آخرت) شما را از ديدن كفايت
كند، و خبر آنچه از ديدهها پنهان است شما را بس باشد، بدانيد اگر بهره شما از
دنيا كم و از آخرت بسيار باشد، بهتر است از اين كه از دنيا بيشتر و از آخرت كمتر
بهرهمند باشيد، زيرا بسا مايه اندك كه سودآور است، و چه بسيارى كه زيانبار است،
كارهايى كه مأمور هستيد انجام دهيد بيشتر از كارهايى است كه مىبايد ترك كنيد، و
آنچه براى شما حلال شده زيادتر است از آنچه بر شما حرام گرديده است، پس كم را به
خاطر بسيار، و محدودتر را به خاطر گستردهتر رها كنيد، بىشكّ خداوند روزى شما را
ضمانت كرده و به كار آخرت مأمور شدهايد،