10- قوله عليه السلام: و فتح لهم ابوابا ذللا إلى تماجيده:
خداوند درهاى ستايش خود را به آسانى بر فرشتگان گشوده است مقصود از
«ابواب ذلل» در عبارت فوق وجوه معارف الهيّه است، معارفى كه بوسيله آنها، حق تعالى
چنان كه شايسته است تمجيد و ستايش مىشود. اين معارف الهيّه براى فرشتگان
وسيلههايى در جهت تنزيه و تعظيم پروردگار مىباشند. روشن است كه كسب اين معارف
براى ملائكه حق، سهل و آسان است، زيرا به دست آوردن معارف الهى براى فرشتگان از
راههاى آميخته به شكّ و شبهه و درگيرى اوهام و خيالات، چنان كه آموختههاى ما بدين
سان حاصل مىشود نيست.
(16582- 16575)
11- قوله عليه السلام: و نصب لهم منارا واضحة على أعلام توحيده:
خداوند براى فرشتگان پرچمهاى نمايانى را بر نشانههاى يگانگى خود بر
افراشته است.
بنا به قولى (پرچمهاى روشن و نمايان) براى واسطههايى كه ميان
فرشتگان مقرّب و حق سبحانه، تعالى است، استعاره آمده است، زيرا امام (ع) از
فرشتگان آسمان خبر مىدهد.
و لفظ «اعلام» براى صورتهاى عقلانيى است كه با ذات فرشتگان عجين
مىباشد. و لازمه دارا بودن اين صور عقلانى يگانه و منزّه دانستن خداوند از كثرت
است. وجه شباهت ميان پرچم، علائم و نشانهها، با فرشتگان اين است.
چنان كه پرچم، علائم و نشانهها، در آگاهى بمطلوب، وسيله قرار
مىگيرند، فرشتگان مقرّب، واسطه در حصول معارف الهى هستند و در رسيدن به مطلوب
اوّل، و محرّك كلّ- كه عزيز و پاينده است سلطنت او- خداوند متعال وسيله مىباشند.