رامسازى و فرمانبردارى نفس، بهر طريق حاصل شود، موجب ورود، به بهشتى مى‌شود كه پرهيزكاران بدان وعده داده شده‌اند.

از مجموع اين مقدمات روشن شد، كه جهاد مشروع، درى از درهاى بهشت، همان در با عظمتى است كه پيكارگران سالك الى اللّه، به بهشت رياضت نفسانى و مغلوب كردن شيطان، ورود مى‌يابند.

با توجّه و دقّت در مطالب فوق، بر اين راز آگاهى يافتيم و دانستيم كه نماز، روزه، و امور عبادى ديگر هر يك، درى از درهاى بهشت مى‌باشند؛ زيرا انجام فرايض دينى، بدان سان كه، خداوند مقرر فرموده، موجب ورود به بهشت مى‌شود.

چرا كه باب دخول و ورود، در هر چيزى آن است كه انسان، از آن طريق وارد آن عمل مى‌شود. معناى فرموده رسول خدا (ص) در باره نماز: إنّها مفتاح الجنة؛ «نماز كليد بهشت است»، نيز، همين است. و مضمون عبارت ديگر آن حضرت در باره فضيلت روزه: إنّ للجنّة بابا يقال له الريّان لا يدخله الّا الصّائمون، «براى بهشت درى است به نام «ريّان» كه جز روزه‌داران، از آن در وارد نمى‌شوند»، نيز بيان همين حقيقت است. دومين صفتى كه حضرت براى جهاد آورده‌اند، اين است كه، جهاد درى است، كه خداوند براى دوستان مخصوصش گشوده است. منظور از دوستان مخصوص آنهايى هستند، كه در محبّت و پرستش به خلوص رسيده باشند.

با اين توضيح روشن شد، كه جهاد، تنها براى رضاى خدا، بى هيچ هدف ديگرى، از ويژگيهاى دوستان خداست، دليل درستى اين ادّعا، اين است كه مرد مسلمان هنگامى كه به قصد جهاد ترك خانواده، فرزند، مال و منال مى‌كند؛ و به ستيز با دشمنى كه مى‌داند به يقين نيرومندتر از اوست، اقدام مى‌نمايد،- وظيفه ايستادگى يك نفر در برابر ده نفر مشرك- و با علم به اين كه اگر مغلوب دشمن كافر شود، زن و فرزندش را به اسيرى مى‌برند، و امثال اين پيشامدها و در هر حال، شكيبا، شكرگزار، معترف به بندگى خدا و تسليم فرمان حق باشد، در حقيقت‌