را در پى دارد. از دروغ بپرهيزيد كه انسان را از داشتن ايمان دور مى‌كند راستگو، بر كرانه نجات و رستگارى قرار دارد و دروغگو بر پرتگاه خوارى و هلاكت ايستاده است. بر يكديگر حسد نورزيد، زيرا حسد و بدخواهى (چنان كه آتش هيزم را سوخته و از بين برد) ايمان انسان را خورده و نابود مى‌كند. با يكديگر دشمنى نكرده و نسبت به هم خشمناك نباشيد، زيرا دشمنى مانند تيغ سلمانى كه موها را مى‌تراشد، خيرات و صله رحم را زدوده و از بين مى‌برد. بدانيد كه آرزوى طولانى، عقل را دچار اشتباه و ياد خدا را بفراموشى مى‌سپارد پس آرزوهاى طولانى دنيا را دروغ پنداريد، زيرا آرزو فريب و آرزومند فريب خورده‌اى بيش نيست.»

[شرح‌]

(14328- 14178) اين بخش از خطبه تا پايان موعظه و پند و اندرز و راهنمايى است. پس از آن كه امام (ع) انسانها را توجّه داد به اين كه خداوند بر آنچه در دلها مى‌گذرد آگاه است و بر انجام آنچه بخواهد تواناست، دستور مى‌دهد كه لازم است به فرمان خدا عمل كنند. مقصود از عملى كه امام (ع) بدان دستور مى‌دهد كارهاى شايسته و مطلوبى است كه در اصطلاح آنها را تكليف شرعيّه مى‌نامند و از مردم مى‌خواهد كه انجام وظايف دينى را، جايگاهى براى استوارى گامهايشان در راه راستى كه مأمور پيمودن آن مى‌باشند، قرار دهند.

پس از بيان اين موضوع امام (ع) با زبان لطف و مهربانى كه جاذبه بيشترى براى تشويق به عمل كردن دارد، مردم را متوجّه مى‌سازد كه فرصت را از دست ندهند و قبل از آن كه مرگ گلويشان را بگيرد و امكان عمل از آنها سلب شود، كارهاى شايسته انجام دهند و آن را توشه سفر به سوى خداوند و سراى اقامت‌شان (آخرت) قرار دهند، زيرا پس از سپرى شدن اين مهلت و رسيدن اجل، انسان گرفتار مشكلات ديگر و عقوبتهاى آن مى‌شود.

امام (ع) با اين عبارت بطور كنايه عدم امكان عمل در آخرت را يادآورى فرموده‌اند، زيرا جهان آخرت، جاى انجام دادن عمل صالح نيست، و با تذكّر