از خوشرويى را حضرت منكر نبوده است. زيرا رسول خدا (ص) هم گاهى مزاح مى‌كرده است.

روايت شده است كه روزى رسول خدا (ص) به پيرزنى فرمود: «پيرها وارد بهشت نمى‌شوند». آن زن گريان شد، پيامبر خدا تبسّمى كرده فرمود: «خداوند پيران را جوان مى‌كند و سپس وارد بهشت مى‌شوند. اهل بهشت همه جوان و نو رسيده‌اند. حسن و حسين (ع) آقاى جوانان بهشت‌اند.» رسول خدا (ص) فرمود: «من مزاح مى‌كنم ولى جز حق نمى‌گويم.»

(13946- 13920)

2- قوله عليه السلام: امّا و شرّ القول الى قوله سبّته‌

در بخش دوّم، سخن امام گوياى رذايل اخلاقيى است كه عمرو عاص داشته، به گونه‌اى كه آن اخلاق پست موجب فسق و بى‌اعتبارى ادّعاى وى مى‌شده است، چنان كه خداوند متعال مى‌فرمايد: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا [1]. اخلاق پست و زشتى كه امام (ع) براى عمرو عاص بيان فرموده است پنج چيز است:

الف: دروغگويى؛ روشن است كه دروغگويى بدترين گفتار است، به حكم عقل و نقل موجب تباهى دين و دنياى انسان مى‌شود. امّا به لحاظ نقل، از رسول خدا (ص) روايت شده است كه فرمود: دروغگويى رأس نفاق و دورويى است. امّا به حكم عقل، وجدان انسانى گواه است كه دروغگويى صفحه سفيد دل را سياه مى‌كند و از پذيرش صورت حق و راستى و درستى باز مى‌دارد و مانع تجلّى الهامات الهى و خوابهاى رحمانى مى‌شود.

دروغگويى دنياى انسان را نيز تباه مى‌كند، موجب خرابى شهرها، قتل نفس، خونريزى و انواع ظلم و ستم مى‌شود. به همين دليل است كه تمام مردم دنيا، ديندار و بيدين دروغگويى را جايز نمى‌دانند، و گروه معتزله نيز به ضرورت‌