پس كمال شباهت او به ملائكه آن است كه تا حد
امكان چنان خود را از دو طرف متضاد دور و به تعادل نزديك سازد كه گويا بكلّى از
اين اوصاف جدا مىباشد، پس چنان به سخاوت دقيق عمل كند كه گويا هرگز بخيل و در خرج
لا ابالى نبوده است. بنا بر اين صراط مستقيم و راه راست همان وسط حقيقى است كه به
هيچ طرف تمايل نداشته باشد و اين چنين حدّ وسطى برايش عرض تصوّر نمىشود و از مو،
هم باريكتر است. با توجّه به همين معناى دقيق عدالت خداوند متعال فرموده است: وَ لَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّساءِ وَ لَوْ
حَرَصْتُمْ فَلا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ[1]
از امام صادق (ع) روايت شده است كه از آن حضرت معناى
«اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ» را پرسيدند. امام (ع) فرمود:
يعنى اى خدا، ما را به راهى كه منتهى به محبّت خودت مىشود، و دينت را در دسترس ما
قرار مىدهد ارشاد فرما و ثابت قدم بدار، تا از پيروى هواى نفس دور بمانيم، و براى
و انديشه خود عمل نكنيم و به هلاكت نرسيم.
از امام حسن عسكرى (ع) روايت شده است كه فرمود: صراط بر دو گونه است
يكى صراط دنيا و ديگرى صراط آخرت. صراط مستقيم دنيا اين است كه از زيادهروى دور
بمانى و كوتاهى در وظيفه نداشته باشى، بر مسير حق پايدار مانده و به باطل گرايش
پيدا نكنى. امّا صراط مستقيم آخرت، طريق مؤمنين و پويندگان راه بهشت است، كه از
مسير بهشت به سوى دوزخ و عذاب الهى انحراف پيدا نكنى.
مردم در انتخاب يكى از اين دو راه متفاوتند. آن كه بر راه حق پايدار
بماند و مسير صحيح را در پيش گيرد به راه آخرت رفته است و يقينا وارد بهشت
[1] سوره نساء (4) آيه (129): هرگز نمىتوانيد ميان زنها عدالت
برقرار كنيد، هر چند آزمند برقرارى عدالت باشيد پس سعيتان اين باشد كه تمام ميلتان
را به جانب يكى از زنها معطوف نداريد.