فرمان اول (تقوى الهى) و فرمان سوّم (پيمودن صراط مستقيم) دستوراتى هستند كه موانع توجّه به خدا را از بين برده نفس امّاره را به اطاعت و فرمانبرى وا مى‌دارند؛ و فرمان دوّم (فرار به سوى خدا) سمت حركت و سير الى اللّه را توضيح مى‌دهد.

ضمن مطالب قبل توضيح داده شد، كه رعايت امور سه گانه، هدفهايى هستند كه رياضت را ايجاب مى‌كنند، و رياضت به نوبه خود سبب رشد استعداد مى‌شود و نهايتا انسان به كمال مطلوب و مقام بلند تقرّب الهى دست مى‌يابد. به همين دليل است كه حضرت فرموده‌اند: «على (ع) با رعايت اين سه امر رستگارى شما را در قيامت ضمانت مى‌كند هر چند در اين دنيا بهره كمى نصيبتان گردد و يا احيانا به چيزى از نعمتهاى دنيا دست نيابيد.»

توضيح فرموده حضرت اين است كه اگر شما به واجباتى كه از اين امور مقرر گرديده است، قيام كنيد در دنياى ديگر سبب رستگاريتان مى‌شود و آن همان بهشتى است كه نهرها در آن جارى است.

نتايج حقيقى هم همين امورند، كه درستكاران به منظور همين فوايد عمل مى‌كنند؛ و به خاطر همين نعمات بر يكديگر سبقت مى‌گيرند.

اگر سود شايسته انسان در اين دنيا بدرستى تأمين نشود، تا حدّى رستگارى دو دنيا، براى آن كه توانش را، در راه رسيدن به خير دنيا و آخرت صرف كند، ميسّر است. زيرا ذيحق بودنش براى رسيدن به كمال مطلوب، در علم خدا محفوظ مى‌باشد؛ و چون رسيدن به خوشبختى و رستگارى براى كسانى كه به شايستگى، اوامر لازمه را انجام دهند، در علم حضرت على (ع) بروشنى وجوب و لزوم داشته است؛ آن حضرت خود را ضامن رستگارى آنان در قيامت دانسته است.

ممكن است اين سؤال پيش آيد كه ذيل خطبه چندان ربطى به صدر خطبه ندارد! شارح بزرگوار چنين توضيح مى‌دهد.