[شرح‌]

(9652- 9650) 1- حضرت در اين عبارت: «قد استطعموكم القتال»، لفظ «استطعام» را به منظور آماده ساختن اصحاب براى جنگ، در زمينه جلوگيرى از آب، استعاره آورده‌اند. بدين معنا كه لفظ «استطعام» براى غذا خوردن به كار مى‌رود، در اين جا حضرت براى قتال و پيكار آورده‌اند و فرموده‌اند جنگ را به خود شما داده‌اند، با تسلط يافتن اطرافيان معاويه بر آب فرات جنگ را بخواهيد يا نخواهيد بر شما تحميل كرده‌اند.

جهت استعاره اين است كه جنگ را آسان جلوه دهد و از يارانش بخواهد كه به دليل جلوگيرى از آب راه خود را انتخاب كنند يا خوارى و ذلت و يا قتالى را كه به آنان تحميل كرده‌اند پذيرا شوند. البته آب كه مانند زندگى است و از غذا و طعام، در جنگ جاذبه بيشترى دارد.

به عبارت ديگر آب براى آنان از نان اهميت بيشترى دارد و چون پيروان معاويه آب را در اختيار دارند حضرت از آنها مى‌خواهند كه جنگ را برگزينند، با اين وصف طعام از آب شباهت بيشترى با قتال دارد بنا بر اين لفظ طعام را براى جنگ به كار برده‌اند.

(9675- 9653) 2- در فراز بعد امام (ع) مى‌فرمايند: «يا تن به ذلّت و خوارى داده عقب نشينى كنيد، و يا شمشير را از خون خصم و خود را از آب سيراب نماييد.»

حضرت پيروان خود را در زمينه منع آب و تحميل جنگ بر آنها ميان دو امر آزاد مى‌گذارند، كه يا جنگ را برگزينند و يا، تن به خفّت و خوارى داده جنگ را ترك كنند.

امام (ع) هر چند سخن را به صورت ملازمه بين دو كار و انتخاب يكى از دو راه ايراد كرده‌اند، ولى مقصود حضرت جز كارزار چيزى نيست، چه اين كه مى‌داند اصحابش اقرار به عجز و خوارى نكرده قتال را برمى‌گزينند؛ زيرا تسليم دشمن شدن، و از رتبه شرافت و شجاعت عقب‌نشينى كردن را شأن يارانش نمى‌دانست.