تفريط و دور بودن از
شجاعت است اشاره فرموده است زيرا او دو بار اسير شده است، علاوه بر اين اشاره به
كم عقلى وى چنان كه شرح آن گذشت نيز هست. همچنين امام (ع) با جمله «او مردى است كه
شمشير را بر قوم خود هدايت كرد و مرگ را به سراغ آنها برد» به ظلم و نيرنگ او كه
در برابر فضيلت و وفادارى صفت پستى مىباشد اشاره فرموده است.
دارا بودن
اين همه رذيلت موجب آن شده كه او سزاوار لعن باشد.
امّا سرّ اين
كه قوم اشعث او را به كنايه «عرف النّار» مىگفتند اين است كه عرف عبارت از هر
جايگاه بلندى است و اعراف در قرآن كريم ديوارى است ميان بهشت و جهنّم، و چون ويژگى
هر مكان مرتفع اين است كه غير خود را مىپوشاند فريبكار نيز با مكر خود امور زيادى
را از ديگران پوشيده مىدارد و چون اشعث قوم خود را فريب داد صحيح است كه به عنوان
استعاره به وى عرف النّار بگويند، زيرا آتش جنگ را كه بر باطل بود و آتش جهنّم را
در پى داشت از مردم پوشاند.