گردش سنگ حاصل مى‌شود و امام (ع) نيز بر وفق حكمت الهى نظم دهنده به امور مسلمين و آگاه به سياست شرعيّه بوده است، به اين سبب جايگاه خود را در خلافت به موقعيّت و نقش استوانه آسيا تشبيه كرده است. اين كلام امام (ع) انواع تشبيه موجود در كلام عرب را كه سه تا است در خود جمع كرده است:

1- تشبيه منزلت خود به موقعيّت استوانه آسيا كه اين تشبيه معقول به معقول است، زيرا منزلت استوانه آسيا نظام بخشيدن به سنگ آسياست و اين امرى است معقول.

2- خود را به استوانه آسيا تشبيه كرده و اين تشبيه محسوس به محسوس است.

3- خلافت را به سنگ آسيا تشبيه كرده و اين تشبيه معقول به محسوس است.

چون نياز آسيا به استوانه ضرورى است و جز با استوانه نفع سنگ آسيا حاصل نمى‌شود، از تشبيه كردن منزلت خود به منزلت استوانه آسيا منظور آن حضرت اين است كه غير از او نمى‌تواند در امر امامت جايگاه او را داشته باشد و با وجود او غير او براى خلافت اهليّت ندارد، چنان كه غير استوانه آسيا نمى‌تواند منزلت و شايستگى آن را داشته باشد.

(2571- 2564) سپس امام (ع) شايستگى خود را با دو صفت: ينحدر عنّى السيل: «علم و دانش از ناحيه من به مردم مى‌رسد» و لا يرقى الىّ الطير: «و هيچ انديشه پيشروى به مقام علمى من نمى‌رسد»، تأكيد كرده است و دو صفت مزبور را براى خود استعاره آورده است به شرح زير:

1- اين كه سيل از ناحيه امام (ع) جارى مى‌شود جريان سيل از صفات كوه و مكانهاى مرتفع مى‌باشد و در عبارت امام (ع) كنايه است از بلندى مقام و شرافت آن حضرت كه علوم و انديشه‌هاى بلند سياسى از ناحيه آن‌