فرمود: «وَ إِذْ تَأَذَّنَ» [1] آيه به ترغيب مزيد نعمت، شكرگزارى را مى‌طلبد.

دوّم اين كه شكرگزارى تسليم شدن در برابر عزّت خداست زيرا بنده خداوند با كمال شكر آماده شناخت نعمت دهنده مى‌شود كه آن خداوند سبحان است و شناخت خدا مستلزم انقياد براى عزّت او و خشوع در برابر عزّت اوست.

اين سخن امام (ع) به اين آيه كريمه اشاره دارد: «وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ» [2].

اين آيه شريفه متضمن ترسى است كه مانع از مقابله نعمت خداوند تعالى به كفر است.

هنگامى كه انسان استعداد تماميّت نعمت و شايستگى كمال خضوع و انقياد خداوند متعال را داشته باشد بايد بداند كه همه اينها جز با عنايت الهى كه دست بنده را بگيرد و كششى كه او را از غرقاب معاصى و اسباب آن دور سازد حاصل نمى‌شود و هر يك از امور خير اسباب و مؤونه‌اى لازم دارد كه انسان را از افراط و تفريط باز دارد به اين دليل امام (ع) براى شكرگزارى نتيجه ديگرى را كه وسيله رسيدن به اين دو فايده (استتمام نعمت و انقياد براى عزّت) است معيّن مى‌سازد و آن توسّل به خداوند تعالى است براى دورى از معصيت.

امام (ع) به دنبال شكرگزارى، از خداوند براى استعداد طلب يارى مى‌كند و براى اين استعداد شكر مجدّدى را تقاضا دارد و براى يارى طلبى خود علّتى را كه نيازمند است بيان داشته و جذبه‌هاى الهى را براى دورى از افراط و تفريط مى‌داند شك نيست كه دو فايده ياد شده، بدون توسّل جستن به خدا و توكّل بر او حاصل نمى‌شود. اين است معناى سخن امام (ع) كه فرمود: استعصاما من‌

[2] سوره ابراهيم (14): آيه (7): اگر شكر نعمت به جاى آريد بر نعمت شما مى‌افزايم و اگر كفران كنيد به عذاب شديد گرفتار مى‌كنم.