كه زندگى برايش گوارا
بود اسكان داد و جايگاه او را ايمن گردانيد و دشمنى ابليس را به او يادآور شد،
امّا ابليس كه بر زندگانى آن حضرت در سراى جاودانى و همنشينى با نيكان حسد
مىورزيد، او را فريب داد.
آدم (ع) يقين
خود را به شك تبديل كرد، و عزم و اراده را به سستى، شادمانى را به ترس و عزّت و
بزرگوارى را به پشيمانى بدل ساخت (آدم از كرده خود پشيمان شد و توبه كرد). خداوند
سبحان توبه او را پذيرفت و كلمه رحمت را به او آموخت و به او وعده بازگشت به بهشت
داد و او را به دنياى پر بلا و جايگاه توالد و تناسل فرو فرستاد».
[شرح]
براى قصه آدم
(ع) دو طريق نقل شده است طريق اوّل- همه مفسّران و متكلّمان مسلمان اين داستان را
بر ظاهرش حمل كردهاند و در اين باره بحثهايى به ترتيب زير آوردهاند:
بحث اوّل-
اين داستان را خداوند متعال در هفت سوره از قرآن كريم تكرار كرده است:
سورههاى
بقره، اعراف، حجر، بنى اسرائيل، كهف، طه، ص. و اين تكرار به منظور تذكّر دادن خلق
و آگاه ساختنشان از ويژگيهاى طبيعت، همان چيزى كه ابليس دل انسانها را بدان جذب
مىكند انجام شده است. همچنين براى بر حذر داشتن مردم از فتنه ابليس و سپاهيانش و
توجّه دادن مردمان به حضرت حق و مطالعه انوار كبريايى حق متعال چنان كه خداوند
تعالى مىفرمايد:
يا بَنِي
آدَمَ لا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطانُ كَما أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ[1].
در هر فراز
از كلام امام (ع) اشارهاى به آيهاى است مانند: «تربة» در سخنان آن بزرگوار كه
اشاره به قول خداوند تعالى است كه فرمود: خَلَقَهُ مِنْ تُرابٍ.
سَنَّها
بالماءِ. مانند اين سخن حق تعالى است: وَ لَقَدْ خَلَقْنَا^. لاطها
بِالبلّه
[1]
سوره اعراف (7): آيه (27): اى فرزندان آدم شما را شيطان فريب ندهد آن چنان كه پدر
و مادرتان را از بهشت بيرون كرد.