سؤال 937 شخصي بدون گواهينامه، فرزند 14 ساله كسي را بدون اجازه وي سوار تراكتور نموده و او در بيابان مسطح به زير تراكتور افتاده و مرده است، و عمل مذكور بنا به عداوت قبلي عمدا يا سهوا - خدا مي‌داند - انجام يافته است حكم شرعي اين مسأله را با تعيين مقدار ديه وي بيان فرماييد.

جواب : اگر در نزد قاضي شرع ثابت شود كه قتل مستند به راننده بوده در صورتي كه ثابت شود كه قتل عمدي بوده اولياء مقتول مي‌توانند مصالحه به ديه نمايند و يا عفو كنند ولي قصاص محل اشكال است مگر اينكه فرزند بالغ باشد. و اگر ثابت شود كه شبيه به عمد بوده ديه مقتول به عهده قاتل مي‌باشد و اگر ثابت شود كه خطاء محض بوده در صورتي كه اصل قتل با اقرار قاتل ثابت شده باشد باز هم ديه او به عهده خود قاتل است و اگر با بينه ثابت شده باشد ديه او به عهده عاقله قاتل مي‌باشد و مقدار ديه يا هزار دينار است و يا ده هزار درهم و يا صد شتر و يا دويست رأس گاو و يا هزار رأس گوسفند و يا دويست حله است كه انتخاب يكي از آنها در اختيار ديه دهنده مي‌باشد.

سؤال 938 هرگاه زيد به قصد كشتن علي با آلت قتاله به وي حمله ور گردد و اتفاقا آلت قتاله به فرد ديگري به نام بكر اصالت نمايد و كشته شود يا مجروح گردد آيا در فرض مذكور قتل يا جرح، عمد است يا شبه عمد و يا خطاء؟

جواب : شبيه به عمد است .

سؤال 939 در تصادفات رانندگي با عابر پياده اگر غير عمد باشد و راننده مقصر نباشد آيا ديه به ذمه راننده تعلق مي‌گيرد يا نه، و اگر تعلق گيرد ديه يك پا چقدر مي‌باشد؟

جواب : اگر قتل غير عمد با جرح، مستند به راننده باشد در صورت مقصر بودن او ديه به عهده خود راننده و در صورت بي تقصير بودن او نيز اگر ديه جرح، كمتر از موضحه [1] باشد به عهده خود راننده و در قتل و جرح موضحه و بالاتر هم اگر جرح با اقرار راننده ثابت شده باشد به عهده خود راننده مي‌باشد و اگر با بينه ثابت شده باشد به عهده عاقله راننده مي‌باشد و ديه يك پا، به قدر نصف ديه آن كسي است كه پاي او قطع شده است .

---