تسطيح و خيابان كشي شده اگر براي احياء بوده حكم تحجير را دارد و اگر براي فروش بوده ارزش كارشان را مي‌توانند مطالبه نمايند.

سؤال 798 سازمان اراضي شهري برابر مقرراتي كه دارد زمينهايي را كه افراد معمولي با اسناد عادي خريداري نموده اند به عنوان اينكه اين اسناد اعتبار ندارد و زمين موات شناخته مي‌شود تملك و به افراد ديگر واگذار مي‌كند اين امر سبب مشكلات عديده براي مردم و محاكم قضايي گرديده در صورتي كه اقدامات سازمان اراضي شهري برخلاف شرع باشد توضيح دهيد. (دادگستري شهرستان قم)

جواب : اگر زمين، زمين محياة [1] و كشت باشد مادامي كه دولت خريداري نكرده است متعلق به مالك مي‌باشد و مالك به هر كس فروخته است او مالك مي‌شود و اگر دولت به آن نياز دارد بايد خريداري كند. و اگر زمين موات بوده است در صورتي كه قبلا كسي آن را تحجير كرده است حق تقدم دارد، و اگر مشغول ساختمان است مزاحمت او جائز نيست .

سؤال 799 زمين موات جهت زراعت و غرس اشجار احياء شده در حالي كه پروانه حفر چاه آن توسط شخص محيي، به نام ديگري درخواست و نوشته شده بدون اينكه قصد احياء براي او باشد و يا كمترين مبلغي از آن شخص در اين مورد هزينه شده باشد در صورت اختلاف، كدام يكي از آنان مالك آن زمين خواهد بود؟

جواب : اگر احياء كننده و اجير و وكيل شخص ديگر است و از طرف او و به قصد او زمين احياء مي‌كند زمين متعلق به موكل است، و اگر اجير و وكيل او نيست و فقط از نظر مراسم اداري براي مصالحي پروانه حفر چاه به نام او درخواست شده متعلق به احياء كننده است (من احيي ارضا ميته فهي له ) (هر كس مرده اي را آباد كند آن زمين مال اوست).

سؤال 800 آيا ثبت زمين موات به نام دولت يا وضع قانون بر منع مداخله اشخاص، مانع شرع براي احياء موات مي‌باشد؟ وراه تملك را مسدود مي‌نمايد و آيا

---