نام کتاب : پاسخ به پرسش هايي پيرامون مجازات هاي اسلامي و حقوق بشر نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 34
يافت، مجني عليه مجددا به محضر امام (ع) آمده، تقاضاي قصاص
كرد. امام (ع) براي بار دوم نيز دستور فرمود تا جاني قصاص گردد و
قسمت بريده از گوش وي دفن شود و فرمود: "انما يكون القصاص من
أجل الشين"; قصاص تنها به خاطر زشتي و عيبي است كه بر
مجني عليه وارد شده است .[1]
اين قبيل تعليلات كه در احكام جزائي و غيرجزائي فراوان آمده
است و نيز ارتكازاتي كه در كنار اين احكام وجود دارد در مقام استنباط
احكام، به عنوان قرينه اي متصل نقش مهمي در توسعه و يا تضييق
مدلول آيات و روايات دارد، بلكه در مواردي اساسا حكم شرعي
حدوثا و بقائا دائرمدار آنها ميباشد. البته روش نيل به اهداف و
اغراض شارع از اين احكام با توجه به تغيير و تحول روزافزون جوامع
در ابعاد مختلف ممكن است متفاوت باشد. براي اينكه روشن شود
ادله احكام شرعي نسبت به موقعيتها و تحولات مختلف اطلاق دارد
يا نه و اگر اطلاق ندارد حكم متناسب آن موقعيت چيست، هم بايد
اين موقعيتها به خوبي بررسي و هم ارتكازات و قرائن و علل بلكه
حكمتهاي ارتكازي و يا مذكور در ادله به دقت مورد بررسي قرار گيرد.
منتها در مقام استنباط آن احكام و نظر به آن تعليلات و ارتكازات، نبايد
از متد لازم، يعني استفاده منطقي و فني از قرآن و تعليمات ارزشمند
آن و سنت و حكم قطعي عقل كه منابع تشريعند، خارج شد.
[1] وسائل الشيعة، ابواب قصاص الطرف، باب 23، حديث 1 .
نام کتاب : پاسخ به پرسش هايي پيرامون مجازات هاي اسلامي و حقوق بشر نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 34