جهت مبادي عقلي و مباني نقلي دين و مذهب را مورد بازنگري قرار دهند. روشن است كه پس از بازنگري و سير تحقيقي در اين مسير، گاه به نظري مغاير با نظر گذشته رسيده و گاه ضمن تثبيت نظريه در رابطه با دفاع از آن به تبييني تازه و معقول و مقبول روي مي‌آورند، و هر يك از اين دو امر احدي الحسنيين مي‌باشد و به وسيله آن، دين حياتي دوباره و جاني پرفتوح مي‌يابد; و از اين روست كه انديشمندان جايگاهي رفيع داشته و به نحوي وارثان انبيايند. سؤالات ارسالي از سوي آن همايش هم نمونه اي مهم و بارز از اين قبيل مسائل است كه بايد به حل آنها همت گمارده شود.

متأسفانه اينجانب به علت تراكم زياد كارهاي علمي از يك سو و ضعف بنيه و مزاج از سوي ديگر فرصت و مجال پاسخگويي تفصيلي و در خور مجامع تحقيقي به سؤالات مزبور را ندارم، ولي به طور اجمال به سه نكته قابل توجه و به دنبال آنها به رؤوس و عناوين كلي مسائل مطروحه اشاره اي مي‌نمايم .

[امكان فهم فلسفه مجازات هاي اسلامي ]

1 - بنابر نظر عدليه كه قائل به حسن و قبح ذاتي افعال و امكان درك آنها توسط عقل هستند، احكام شريعت به حسب واقع تابع مصالح و مفاسدي است كه ملاكات احكام و از سلسله علل آن بوده و احكام حدوثا و بقائا دائرمدار آنهاست . اين ملاكها گرچه نسبت به