نام کتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 390
عبدالله بن الحسن اذ دخل عليه رجل من اصحابنا فقال له : جعلت فداك ان محمد
بن عبدالله قد خرج فما تقول في الخروج معه ؟ فقال : اسكنوا ما سكنت السماء
والارض . فقال عبدالله بن بكير: فان كان الامر هكذا اولم يكن خروج ما سكنت
السماء والارض فما من قائم و ما من خروج، فقال ابوالحسن (ع): "صدق
ابوعبدالله (ع) و ليس الامر علي ما تأوله ابن بكير انما عني ابوعبدالله (ع) اسكنوا ما
سكنت السماء من النداء والارض من الخسف بالجيش ."[1]
حسين بن خالد روايت ميكند كه به امام رضا(ع) عرض كردم عبدالله بن بكير
حديثي را روايت ميكند و من دوست دارم آن را بر شما عرضه دارم . حضرت
فرمود: آن حديث چيست ؟ گفتم : ابن بكير ميگويد كه عبيد بن زراره گفت : در زماني
كه محمد بن عبدالله بن حسن قيام كرده بود من خدمت امام صادق (ع) بودم، يكي از
اصحاب وارد شد و گفت :
فدايت شوم، محمد بن عبدالله خروج كرده است نظرتان در خروج همراه با او
چيست ؟
حضرت فرمود: تا هنگامي كه آسمان و زمين آرام هستند آرام باشيد.
عبدالله بن بكير ميگفت : پس اگر جريان چنين است و مادامي كه آسمان و زمين
ساكن است شورش و قيامي نبايد صورت گيرد، هرگز قيام و رهبري كه قيام نمايد
نخواهد بود. امام رضا(ع) فرمود: "بلي ابوعبدالله (ع) راست گفته است، اما مسأله آن
طور نيست كه ابن بكير تأويل نموده، بلكه ابوعبدالله (ع) خواسته است بفرمايد: تا
مادامي كه آسمان از صدا [ صيحه آسماني ] و زمين از فرو بردن لشكر [ لشكر
سفياني ] ساكت است، شما هم ساكت باشيد. [ نه براي هميشه ]".
توضيح روايت
در توضيح اين روايت همان گونه كه قبلا گفته شد بايد گفت : ظاهر روايات و
تاريخ اين است كه محمد بن عبدالله به عنوان مهدويت خروج كرده بود و مردم را
دعوت به نفس ميكرده است و امام (ع) ميخواهد بفرمايد: براي قيام مهدي قائم
آل محمد اين دو علامت هست، پس كسي كه قبل از اين دو علامت ادعاي قيام
نمايد از وي نپذيريد.
علاوه بر آن، شخص سؤال كننده و شرايط سؤال و جلسه اي كه در آن سؤال شده
مشخص نيست . احتمال ميرود در جلسه جاسوسي حضور داشته است كه
امام صادق (ع) به نحو اجمال جواب ميدهند به گونه اي كه ايهام اين معني را داشته
باشد كه خروج و قيام به طور كلي جايز نيست، چنانكه بكير نيز همين معني را
برداشت نمود.
[1] وسائل الشيعه 40/11، باب 13 از ابواب جهاد عدو، حديث 14.
نام کتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 390