خاطر اينكه كاملترين مردم هستند سزاوارترين افراد براي تشكيل حكومت اند و بر مردم واجب است كه آنان را تأييد نموده و از آنان پيروي و اطاعت نمايند.

اما در صورتي كه به هر دليل امكان دسترسي به آنان وجود نداشته باشد - چنانكه در عصر غيبت اين گونه است - به هيچ وجه دستورات اسلام تعطيل نمي گردد و در هر صورت بر مسلمانان واجب است كه براي خود حاكم حقي را كه مقررات اسلام را حفظ و اجرا نمايد مشخص و معين كنند. و ما پس از اين در بخش آينده كتاب، شرايط حاكم حق را برخواهيم شمرد.

از سوي ديگر مضمون اين صحيحه آن گونه كه ما بيان داشتيم در كتاب محكم و متشابه به نقل از تفسير نعماني نيز آمده، كه عين عبارت ايشان اين گونه است :

"دعائم و ستونهاي اسلام پنج چيز است و بر اين پنج فريضه دين اسلام استوار شده و خداوند سبحان براي هر يك از اينها چهار حد مشخص قرار داده كه هيچ كس نمي تواند نسبت به آنها ناآگاه باشد، اولين آنها نماز است، آنگاه زكات، آنگاه روزه، آنگاه حج، آنگاه ولايت ; و اين (ولايت) پايانبخش همه و حافظ و نگهبان همه واجبات و مستحبات است ."[1]

البته پيش از اين از نظر شما گذشت كه مطالب كتاب محكم و متشابه اگر چه در نزد اصحاب ما منسوب به اميرالمؤمنين (ع) است، اما اين مطلب خالي از مناقشه نيست و شايد مؤلف كلام خويش را با روايات در هم آميخته است، چنانكه بحث آن در دليل پنجم همين مبحث گذشت .

دليل نهم : [ استدلال به كلام اميرالمؤمنين (ع) لولا حضور الحاضر...]

- اميرالمؤمنين (ع) در نهج البلاغه مي‌فرمايد:

"سوگند به خدايي كه دانه را شكافت و انسان را آفريد، اگر نه اين بود كه جمعيت بسياري گرداگردم را گرفته و به ياري من قيام كرده اند و از اين جهت حجت تمام شده است، و اگر نبود عهدي و مسؤوليت كه خداوند از علما و دانشمندان گرفته كه در برابر شكمبارگي ستمگران و گرسنگي ستمديدگان سكوت نكنند، من مهار شتر خلافت را بر كوهانش مي‌افكندم و آن را قبول نمي كردم ..."[2]

---