responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي نویسنده : منتظري، حسينعلي    جلد : 1  صفحه : 129

در تفسير مجمع البيان از ابي و ابن مسعود و ابن عباس روايت شده كه آنان آيه را اين گونه قرائت مي‌كردند:

"النبي اولي بالمؤمنين من انفسهم و ازواجه امهاتهم و هو اب لهم و در مصحف ابي نيز همين گونه نگارش يافته است . و در روايتي منقول از امام جعفر صادق و امام محمد باقر(ع) نيز همين مضمون وارد شده است ."[1]

اما آنچه بايد گفت اين است كه جمله "و هو اب لهم - و او (پيامبر) پدر ايشان است" به طور قطع جزء آيه شريفه نيست، زيرا در قرآن هيچ گونه كم و كاستي وجود ندارد; و بايد به گونه اي كلام مجمع البيان را بر فرض صحت حمل به اين معني كرد كه اين جمله شرح و تفسير و بيان مراد اولويت پيامبر بوده كه برخي آن را از پيامبراكرم 6 شنيده و به هنگام كتابت آن را ثبت كرده اند، نه اينكه جزو آيه بوده آنگاه حذف شده باشد.

البته اين نكته را بايد اضافه نمود كه براساس شأن نزول آيه ممكن است به اطلاق اولويت خدشه وارد شود، چنانكه زنهاي پيامبر نيز از تمام جهات مادران مؤمنان محسوب نمي گردند، جز اينكه گفته شود: مفهوم آيه همواره به اطلاق خود باقي است مگر اينكه در مواردي خلاف آن ثابت شود.

برخي از موارد استناد [پيامبراكرم 6] به آيه فوق

[پيامبراكرم 6 براساس آنچه از طرق سني و شيعه نقل شده، در موارد متعدد به آيه شريفه (النبي اولي بالمؤمنين) براي بيان و اعمال ولايت حكومتي خويش استناد و تمسك نموده است ; كه از باب نمونه فقط چند مورد را در اينجا متذكر مي‌شويم ]:

1 - امام جعفر صادق (ع) از پيامبراكرم 6 نقل نموده كه آن حضرت مي‌فرمود:

"من به هر شخص مؤمني اولي هستم از نفس خودش، و كسي كه از دنيا برود و مالي را به ارث بگذارد براي وارث اوست، و كسي كه بدهكار و يا عائله مند باشد مسؤوليتش با من و پرداخت ديون او به عهده من است ."[2]

2 - در كتاب مسند حنبل از پيامبراكرم 6 روايت شده كه آن حضرت فرمود:

"من اولي هستم به هر شخص مؤمني از نفس خودش . پس كسي كه بدهكاري و يا عائله اي از او به جاي مانده باشد به عهده من است و آنكه مالي از خود به جاي گذاشته براي وارث اوست ."[3]


[1] مجمع البيان، ‌338/4 (جزء 8).
[2] ن ابي عبدالله (ع): كان رسول الله 6 يقول : انا اولي بكل مؤمن من نفسه و من ترك مالا فللوارث . و من ترك دينا اوضياعا، فالي و علي . (وسائل الشيعه، ‌551/17، باب 3 از ابواب ولاء ضمان الجريرة و الامامة، حديث 14)
[3] في مسند حنبل عنه 6: انا اولي بكل مؤمن من نفسه فمن ترك دينا اوضياعا فالي ، و من ترك مالا فللوارث . (مسند احمد، ‌464/2).
نام کتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي نویسنده : منتظري، حسينعلي    جلد : 1  صفحه : 129
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست