بنابراين خداوند در كارهايش غرض دارد به گونه اي كه مي‌توانيم بگوييم : اگر غرض نداشت خلقتي نداشت ; و از بودن و وجود موجودات پي مي‌بريم به اين كه غرض و غايتي در بين هست .

غرض خداوند از خلقت

اكنون مي‌توان پرسيد غرض خداوند از خلقت انسان چيست ؟

مي‌گوييم : هيچ غرض و غايتي جز ذات حق تعالي نمي تواند و ممكن نيست غرض و غايت نهايي خداوند در خلقت عالم و از جمله انسان باشد; چون هر غرض و غايتي سواي ذات كامل الهي سزاوار او نيست و مستلزم وجود نقص در ذات خداوند است و پيشتر پذيرفتيم كه خداوند ناقص نيست، وگرنه خدا نيست . خدا همان گونه كه مبدأ المبادي است، غاية الغايات نيز مي‌باشد و حديث قدسي : "يابن آدم خلقت الاشياء لاجلك و خلقتك لاجلي" اشاره به همين حقيقت است . معناي خلقت بني آدم براي خداوند كه در اين حديث آمده همان رسيدن انسان است به كمال مطلق كه خداوند مي‌باشد و "غاية الغايات" بودن خداوند نيز به همين معنا است .[1]

بنابراين نظر نويسنده كه در نقد دليل حكمت مي‌گويد: "اما اين

---