مي‌تواند راه قرب به خداوند و تشخيص عدل و قسط و اقامه آن در تمام عرصه هاي زندگي فردي و اجتماعي را - كه كمال او در آن است - كشف و درك نمايد و نيازي به راهنمايي الهي توسط انبياء و اولياء ندارد. چگونگي قرب به خداوند امري محسوس و قابل تجربه نيست كه بتوان با تجربه بشري آن را به دست آورد; و موارد و مصاديق عدل و قسط نيز در جوامع بشري علي رغم روشن بودن مفهوم آن مورد اختلاف است . و به عبارت و بياني ديگر عقل انسان با تتبع در انواع موجودات به اين حقيقت مي‌رسد كه هرموجودي از بدو پيدايش به سمت هدفي كه كمال آن است رهسپار مي‌باشد و اگر با موانعي برخورد نكند به آن هدف مي‌رسد. انسان نيز از اين قاعده مستثني نمي باشد. البته انسان علاوه بر اين مسير عمومي از يك مسير خاص نيز برخوردار است ; و زمينه آن، قدرت انديشه و عقل اوست كه او را از ساير انواع موجودات متمايز و مشخص مي‌كند.

احساس آزادي مطلق و احساس نياز به محدود كردن آن

از طرف ديگر انسانها به حسب طبع اولي كمال خود را در آزادي مطلق خود مي‌بينند و نيز داراي غريزه اي هستند كه ديگران را به هرنحو باشد در راه منافع خود استخدام نمايند; ولي با توجه به اين كه هر انساني خواستار آزادي مطلق و داراي چنين غريزه اي مي‌باشد، انسانها به اين نتيجه رسيدند كه با آزادي مطلق و بر اساس