نام کتاب : معارف و احكام بانوان نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 185
كه شارع مقدس به آن بسيار اهميت ميدهد - مانند اصول دين يا مذهب، نگهباني از
قرآن، حفظ عقايد مسلمانان و استقلال آنان - كه مجرد زيان نمودن شخص باعث
واجب نبودن آن نيست ; پس اگر حفظ عقايد مسلمانان يا حفظ احكام ضروري اسلام
بر بذل مال و جان متوقف باشد، بذل آن واجب است .
5 - افراد ديگر عهده دار اين وظيفه نشده باشند; پس اگر بعضي از افراد نسبت به آن
اقدام كرده اند و مقصود حاصل شده است، واجب بودن امر و نهي از ديگران ساقط
ميشود; زيرا كه امر به معروف و نهي از منكر "واجب كفايي" ميباشند، يعني به
واسطه انجام آن توسط ديگران تكليف از بقيه برداشته ميشود.
چو كاري بي فضول [1] من برآيد ____ مرا در وي سخن گفتن نشايد
وگر بينم كه نابينا و چاه است ____ اگر خاموش بنشينم گناه است [2]
مراتب امر به معروف و نهي از منكر:
براي انجام اين وظيفه مهم درجات و مراتبي وجود دارد كه در صورت احتمال به
دست آمدن مقصود از مرتبه پايين نمي توان به مرحله بالا قدم گذاشت، اين مراتب
عبارتند از:
1 - اقدام رفتاري ; به اين معنا كه با گناهكار به گونه اي برخورد شود كه او احساس
كند انجام گناه سبب چنين برخوردي با او شده است ; مثل اين كه از او روي برگردانند
يا با چهره گرفته با او ملاقات نموده و يا رفت و آمد خود را با وي قطع نمايند.
2 - اقدام زباني ; كه بايستي گناهكار را با زبان از انجام گناه نهي نموده و يا به سوي
معروف فرا خوانده و امر نمود. البته اگر احتمال داده شود كه او به واسطه پند و اندرز
دست از معصيت ميكشد، بايد به همان مقدار اكتفا شود; ولي اگر موعظه مؤثر
نباشد و سختگيري و درشتي در گفتار مؤثر واقع ميشود، بايد بدين گونه امر و
نهي نمود.
[1] دخالت .
[2] گلستان، باب اول، در سيرت پادشاهان، حكايت 38، ص 94.
نام کتاب : معارف و احكام بانوان نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 185