اما در همين لحظات كساني به سقيفه شتافتند تا در غياب علي (ع) سهم خويش را از قدرت بجويند و افسار خلافت را در دست گيرند; با اين همه علي (ع) مصلحت جامعه و حكومت نوپاي اسلامي را قرباني خلافت خويش نكرد، و همين خود به تنهايي براي شناختن عظمت او كافي است . با شناختن ناراضيان و دشمنان دوره خلافت پنج ساله علي (ع) پس از بيست و پنج سال حكومت ديگران - ناراضياني كه از اشراف و طماعان و جاه طلبان و مقدسان بودند و برخي بعدها نادم گرديدند - نيز مي‌توان علي (ع) و منش و روش او را شناخت . نهج البلاغه تراويده چنين روح بزرگي است .

به همين سبب در نهج البلاغه كه گلچيني از سخنان آن حضرت است و خود نماينده اي از روح بزرگ علي (ع)، اخلاق علي (ع)، حكومت و روش حكومت علي (ع) و ... است، شخصيتي را مي‌بينيم كه هر صفحه از كتابش منشوري از حقيقت است و در هر صفحه نوري را به رنگي مي‌تاباند و جلوه اي از حقيقت را به كرشمه و رنگ و لباسي در مي‌آورد و از هر بعدي سخن مي‌گويد; چنانكه به قول آيت الله طالقاني (ره) :

در كتاب شريف نهج البلاغه درباره مبدأ و معاد، آفرينش، وحي و نبوت، اخلاق و سياست، فلسفه و ادبيات، اقتصاد، اجتماع، مدنيت، تاريخ و قضاوت سخن گفته شده است، و هرچند متأسفانه از هر كدام سخني كوتاه مانده و گلچين شده است اما كوتاه است و پربار.

---