نام کتاب : مجموعه ورّام، آداب و اخلاق در اسلام ت تنبیه الخواطر نویسنده : ورام بن ابی فراس جلد : 1 صفحه : 358
علاوه بر تمام اينها، در نظر گرفتن علاقه مردم انبوه گرفتارى
و غم پديد مىآورد، زيرا كه تأمين خشنودى همه مردم هدفى است امكان ناپذير، هر جا
كه گروهى راضى باشند، عدهاى ناراضى خواهند بود، خوشنودى بعضى در ناخشنودى بعضى
است. و هر كس خواهان رضاى مردم به قيمت خشم خدا باشد، خداوند بر او خشم مىگيرد و
مردم را نيز از او خشمناك مىسازد وانگهى براى وى از ستايش مردم و مقدم داشتن
مذمّت خدا بر ستايش مردم چه سودى عايد مىشود، در حالى كه ستايش مردم نه روزى او
را زياد مىكند و نه عمر او را طولانى و نه در روز حاجتمندى و بيچارگيش يعنى روز
قيامت به درد او مىخورد.
امّا طمع داشتن به مال
مردم، بايد دانست كه خدا روزى دهنده است و بخشش او بهترين بخششهاست، و هر كس چشم
طمع به مردم بدارد، از خوارى و ذلّت بركنار نماند، و اگر به مقصود خود نيز برسد از
منّت و حقارت به دور نخواهد بود، پس چگونه آدم عاقل آنچه را نزد خدا است در برابر
اميدى واهى و خيالى فاسد از دست مىدهد كه گاهى ممكن است برسد و يا نرسد! و هنگامى
هم كه برسد، لذتش به رنج منّت و ذلّتش نمىارزد، پس شايسته است كه اين مطالب، و
ضرر و زيان و سرانجام كار را با خود بسنجد، تا ميل به مال ديگران فرو نشيند و
مقدّر الهى را با جان و دل بپذيرد، زيرا عاقل به چيزى كه پر زيان و كم فايده است،
دل نبندد و او را همين قدر بس كه اگر مردم از هدف رياكارانه و اظهار خلوص او آگاه
شوند، ناراحت مىشوند، و ديرى نخواهد پاييد كه خداوند پرده از راز او بردارد، و بر
مردم رياكارى او را باز شناساند و آنها را از او خشمگين سازد، و خود نيز بر او خشم
گيرد، در صورتى كه اگر براى خدا اخلاص داشت، خداوند براى مردم، خلوص او را فاش
ساخته و محبوب خلق مىساخت، و مردم را مسخّر او كرده زبانشان را به ستايش او
مىگشود، با اين كه نه در ستايش آنها كمالى و نه در نكوهش ايشان نقصانى است، همان
طورى كه شاعر بنى تميم مىگويد:
براستى كه ستايش من
آرايشى، و نكوهش از من ننگ است.
نام کتاب : مجموعه ورّام، آداب و اخلاق در اسلام ت تنبیه الخواطر نویسنده : ورام بن ابی فراس جلد : 1 صفحه : 358