درمان حرص و طمع، و داروى كسب قناعت‌

بدان كه اين دارو معجونى از سه عنصر؛ صبر، علم و عمل است، و باز مجموع اينها وابسته به امورى هستند: به كار بستن اقتصاد و ميانه روى در زندگى و مدارا در خرج و صرف مال. پس هر كس خواهان عزّت قناعت است، لازم است كه درهاى حرص را به روى خود در حدّ امكان ببندد، و خود را به مقدار لازم و ناگزير قانع سازد، زيرا كسى كه بسيار حريص است و در خرج و انفاق، ميدان عملش گسترده است نمى‌تواند قناعت كند. بلكه اگر تنها يك نفر است به يك لباس و به يك غذا- هر چه باشد- بايد بسنده كند، و تا ممكن است از خواسته‌هاى خود كم كند و نفسش را آرام و سركوب سازد! و اگر عائله دارد، هر كدام از آنها را نيز به اين مقدار قانع سازد، زيرا اين مقدار با اندك كوشش به دست آيد، و مى‌شود از راه صحيح كسب كرد، پس اقتصاد در زندگى اصل و ريشه قناعت است، يعنى صرفه‌جويى در خرج و مصرف و خوددارى از ولخرجى.

پيامبر 6 فرموده است: كسى كه رعايت اقتصاد كند، محتاج نگردد (1).

و نيز فرمود: سه چيز نجات بخشند: ترس از خدا در نهان و آشكار، و ميانه‌روى در هنگام بى‌نيازى و نيازمندى و عدالت بهنگام خوشنودى و خشم (2).

نقل كرده‌اند كه مردى ابو درداء را ديد كه دانه‌اى از زمين مى‌چيند و مى‌گويد: از نشانه‌هاى فهم و درك تو آن است كه در زندگى، مدارا كنى.