جعفر صادق صلوات اللَّه عليه كه هر گاه از جهة تجارت به مكه معظمه رود يا شتر خود را به كرايه دهد و به مكه رود آيا حجش ناتمامست يا تمامست حضرت فرمودند كه ناتمام نيست بلكه تمامست. غرض راوى اين است كه چون حج از اعظم عبادات بدنى است مشروط است به نيت قربت به اتفاق علما و هر گاه قصد تجارت يا اجاره داشته باشد خالص نخواهد بود پس ناقص خواهد بود كه جزو نيّت را ندارد يا كامل نيست به اعتبار آن كه با نيت قربت ضم كرده است تجارت را پس للّه نخواهد بود و ظاهرا مراد حضرت آنست كه اين نيّت منافات ندارد با نيت قربت چون ممكن است كه غرض تجارت بالعرض باشد و مقصود بالذات حج باشد و حق سبحانه و تعالى فرموده است كه آدمى بصير است بر نفس خود حال خود را خوب مى‌داند كه كدام مقصود بالذّات است يا آن كه ممكن است كه غرض از تجارت نيز رضاى الهى باشد به آن كه نفقه خود و عيال واجب النّفقه خود را تحصيل نمايد تا محتاج خلق نباشد و رو سياه دارين نگردد و يا از جهة توسعه بر عيال كسب نكند يا از جهة فقرا و مساكين و از جهة حج كردن هر سال و جهاد كردن و ساير واجبات و مندوبات ماليه. و پيش گذشت در اين باب اخبارى چند و مع هذا حج عبارت است از افعالى چند كه مى‌بايد آنها را بقصد قربت واقع سازد پس ممكن است كه كلّ راه را بقصد باطل طى كند و چون به مكه معظمه يا ميقات رسد افعال حج را واقع سازد.

چنانكه در حسن كالصحيح منقولست از معاوية بن عمار كه گفت عرض نمودم به حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه عليه كه بسيار است كه شخصى غرضش از سفر آنست كه از عراق به يمن رود با به بلاد غير آن و به مكه رسد و به بيند كه مردمان متوجّه حجّند او نيز با ايشان متوجّه حج شود و