نام کتاب : لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه نویسنده : علامه مجلسی جلد : 8 صفحه : 771
جهل از او خلاف ادب و آداب صادر شود عفو نمائى و تفصيلش خواهد
آمد در ابواب نكاح
[حق بنده]
(و امّا حقّ مملوكك
فان تعلم انّه خلق ربّك و ابن ابيك و أمّك و لحمك و دمك لم تملكه لأنّك صنعته دون
اللَّه عزّ و جلّ و لا خلقت شيئا من جوارحه و لا اخرجت له رزقا و لكنّ اللَّه عزّ
و جلّ كفاك ذلك ثمّ سخّره لك و ائتمنك عليه و استودعك إيّاه ليحفظ لك ما تاتيه من خير
اليه فاحسن اليه كما احسن اللَّه إليك و ان كرهته استبدلت به و لم تعذّب خلق
اللَّه عزّ و جلّ و لا قوّة الّا باللَّه)
و اما حق بنده تو از
غلام و كنيز آنست كه بدانى كه آفريده پروردگار تست و فرزند پدر و مادر تست كه آدم
و حوّا باشند يعنى برادر تست از مادر و پدرت و گوشت و خون تست چون از يك مادر و
پدريد و مالكيت تو نه از آن جهت است كه تو او را ساخته باشى و ايجاد كرده باشى نه
حق سبحانه و تعالى، و نه آنست كه عضوى از اعضاى او را ايجاد كرده باشى، يا روزى او
را از زمين بيرون آورده باشى و ليكن حق سبحانه و تعالى او را آفريده است و اعضاء و
جوارح او را ايجاد فرموده است و انواع روزىها را از آسمان آب فرستاده است، و از
زمين رويانيده است از جهة تو و او پس همه بنده و روزى خوار خداونديد، و ليكن حكمت
او چنين اقتضا كرد كه او را مسخّر تو گردانيد كه خدمات ترا حسب المقدور به جا آورد
و ترا بر او ايمن گردانيد و به امانت به تو سپرده است تا آن كه ترا بر احسان به او
ثواب دهد، و بر بدى كه با او يا به او كنى عقاب كند پس واجبست بر تو كه احسان كنى
به او و چنانكه حق سبحانه و تعالى احسان كرده است به تو و او را بنده تو ساخته است
نه بر عكس، و اگر موافق طبعت نباشد بدل كن به بنده ديگر و چنان مكن كه بنده
نام کتاب : لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه نویسنده : علامه مجلسی جلد : 8 صفحه : 771