مضمون صحيحه ليث بخترى باشد كه حضرت صلوات اللَّه عليه فرمودند كه حد عرفات مأزمين است يعنى از ميان دو كوه كه در مى‌آيى تا منتهى موقف كه به كوه مى‌رسد از برابر و ليكن دلالت ندارد بحسب ظاهر كه كوه داخل باشد و چون در بعضى از اخبار واقع است كه بر بالاى كوه رفتن جايز است با كراهت و ظاهر عبارت صدوق نيز آنست كه كوه از عرفاتست بلكه منتهاى كوه از آن طرف نيز از عرفاتست كه اگر كسى از آن طرف آيد و وقوف كند در پشت كوه صحيح باشد.

چنانكه ظاهر اكثر اصحابست و احوط آنست كه بالاى كوه نرود چه جاى پشت كوه، و عرفات از حرم نيست و حرم افضل است از عرفات چنانكه در حسن كالصحيح از حفص و هشام بن حكم منقولست كه از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه عليه سؤال كردند كه حرم افضل است يا عرفه حضرت فرمودند كه حرم پرسيدند كه چرا حق سبحانه و تعالى عرفات را داخل نفرمود در حرم حضرت فرمودند كه حق سبحانه و تعالى چنين فرموده است و پيشتر در اوايل كتاب علّتش مذكور شد وسايل قابل نبود كه به او بگويند.

و بدان كه چون از ما زمين بيرون مى‌آيند چند تير پرتاب كه مى‌آيند و مظنون آنست كه قريب به هزار قدم باشد كه به ميلى برسند كه از جهة منتهاى حرم نصب كرده‌اند پس ممكن است كه همه عرفات از حرم نباشد و بعضى از آن از حرم باشد چنانكه از حديث ليث ظاهر شد و ممكن است كه چون از مازمين بيرون آيند از مشعر بيرون آمده باشند و تا ميل داخل مشعر و عرفات نباشد چنانكه ظاهرا اكثر اصحابست و احوط آنست كه در اين ميان وقوف نكنند.

و فايده ديگر ظاهر شد در سالى كه مشرف شديم بحج كه جمعى‌