كه تا ضرور نشود از چنين آبى وضو مساز. پس ممكنست كه كر باشد و كراهت داشته باشد داخل شدن به آن جاست، و يا كم از كر باشد، و قذر را حمل كنيم بر چركن كثيف، و ممكنست كه مراد از بسم اللَّه به سلمه شروع باشد يعنى بسم اللَّه بگو و شروع كن.

و كلينى رضى اللَّه عنه بسند حسن كالصحيح روايت كرده است از حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه عليه كه شخصى از آن حضرت سؤال كرد كه هر گاه جنب به آب قليلى رسد در راه و خواهد كه غسل كند، و ظرفى نداشته باشد كه به آن آب بردارد، و دستهاى او قذر باشد چه كند؟ حضرت فرمود كه دست در آب كند، و دست را بشويد، و بعد از آن غسل كند اين از آن چيزيست كه خداوند عالميان فرموده است كه حق سبحانه و تعالى بر شما تنگ نكرده است كار دين را.

و از اين باب احاديث وارد شده است، و ظاهرش آنست كه اگر ممكن باشد رعايت كريت مى‌بايد كرد، و اگر نه كار را بر خود و ديگران تنگ نمى‌بايد كرد، و ليكن علما همه را تأويل كرده‌اند چنانكه گذشت. و در اين حديث بسم اللَّه نبود، و حكايت حمام نبود، البته به صدوق حديثى رسيده بوده است اگر چه همين حديث كافى است در حكم حمام بنا بر طريقه متأخرين، و ليكن قانون متقدمين نيست كه چنين كنند، و ايشان تابع نص‌اند.

[وضو ساختن از بازمانده آب وضوى جماعت مسلمانان‌]

(و سئل علىّ صلوات اللَّه عليه [او سئل الصّادق 6] أ يتوضّأ من فضل وضوء جماعة المسلمين احبّ إليك او يتوضّأ من ركو ابيض مخمّر فقال لا بل من فضل وضوء جماعة المسلمين فانّ احبّ دينكم إلى اللَّه الحنيفيّة السّمحة السّهلة)

از آن حضرت پرسيدند كه آيا نزد شما وضو ساختن از بازمانده آب وضوى جماعت مسلمانان بهتر است، و شما آن را دوست‌تر مى‌داريد؟ يا وضو ساختن از حسينى پاكيزه سر بسته كه دست كسى به آن‌