«سمهودى» مورخ معروف مدينه متوفى (911 ه) مى‌نويسد: فدك هفت قطعه زمين و ملك يك يهودى به نام «مخيريق» بوده كه او شخصا به پيغمبر اكرم بخشيد و به جنگ احد رفت و در آن جنگ كشته شد و بعضى هم نوشته‌اند به مرگ طبيعى مرده و پيش از مرگ نوشته و وصيت كرده پيامبر اسلام هر گونه تصرفى را در املاك او بنمايد، مختار است‌[1].

پيامبر 6 دهكده فدك را به دخترش فاطمه بخشيد و تا پايان زندگى پيامبر فدك در دست فاطمه بود، فاطمه در آمد اين ملك را كه سالانه بالغ بر هفتاد هزار دينار بوده بين بينوايان و فقرا تقسيم مى‌كرد.

«فدك» در سال هفتم هجرى به دست پيامبر اسلام افتاد جريان از اين قرار بود كه پيامبر پس از محاصره خيبر و درهم شكستن قدرت يهود در آن منطقه و عطوفت و مهربانى آن حضرت نسبت به چند قريه از آن آباديها، اهالى فدك حاضر شدند با پيامبر 6 مصالحه كنند كه نصف سرزمين آنها اختصاص به پيامبر داشته باشد و نصف ديگر از آن خودشان، و در عين حال كشاورزى سهم پيامبر به عهده آنها باشد و در برابر زحماتشان مزد دريافت دارند، بنا بر اين با توجه به آيه 6 سوره حشر كه مى‌فرمايد: وَ ما أَفاءَ اللَّهُ عَلى‌ رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَما أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَ لا رِكابٍ وَ لكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلى‌ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ.

اين قسمت زمين ملك پيامبر گرديد و پيامبر به آن گونه كه مى‌خواست در آن تصرف مى‌كرد[2]. تا آيه: وَ آتِ ذَا الْقُرْبى‌ حَقَّهُ‌ حق ذوى القربى را ادا كن نازل شد، پيامبر از جبرئيل پرسيد منظور از اين آيه چيست؟ پاسخ داد: فدك را به فاطمه ببخش تا براى او و فرزندانش مايه زندگى باشد و عوض از ثروتى باشد كه خديجه در راه اسلام مصرف كرده است پيامبر 6 فاطمه را خواست و فدك را به او بخشيد، از اين ساعت ملكيت پيامبر پايان يافت و فدك ملك فاطمه شد، اين جريان تا زمان وفات پيامبر ادامه داشت.

[1] سمهودى، وفاء الوفاء، ص 153.

[2] ابن ابى الحديد، شرح نهج البلاغه، ج 16، ص 210.