إلى الأبَد تلألؤ و درخشندگى ميكند. او ميگويد:

وَ قالَ صاحِبُ «الفُتوحاتِ» بَعدَ ذِكْرِ نَبيِّنا صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَ ءَالِهِ، وَ أنَّهُ أوَّلُ ظاهِرٍ فى الْوجودِ؛ قالَ: وَ أقْرَبُ النّاسِ إلَيهِ عَلىُّ بْنُ أبى طالبٍ، إمامُ الْعالَمِ وَ سِرُّ الانْبيآءِ أجْمَعينَ. [1]

«صاحب «فتوحات» پس از آنكه شرحى درباره پيامبر ما صلّى الله عليه و آله آورده و گفته است: او اوّلين اسم ظاهر خداوند در صحنه وجود و عالم هستى است، گفته است: و نزديكترين مردم به او علىّ بن أبى طالب است، امام همه عوالم و سرّ جميع أنبياء و مرسلين».

تحقيقى از حقير راجع به سير و سلوك افراد در اديان و مذاهب مختلفه‌

و نتيجه مثبت و يا منفى آن در وصول به توحيد و عرفان ذات حقّ متعال از عامّه و غيرهم‌

حقّ در خارج يكى است. زيرا به معنى اصل هستى و تحقّق و وجود است. و معلوم است كه حقيقت وجود و موجود لا يتغيّر و لا يتبدّل است. و در مقابل آن، باطل است كه به معنى غير اصيل و غير متحقّق و معدوم مى‌باشد.

عرفاى غير شيعه در طول تاريخ، يا عارف نبوده‌اند و يا از ترس عامّه تقيّه مى‌نموده‌اند

تمام افرادى كه در عالم، اراده سير و سلوك به سوى خدا و حقيقة الحقائق و أصل الوجود و علّة العلل و مبدأ هستى و منتهاى هستى را دارند، چه مسلمان و چه غير مسلمان، از يهود و نصارى و مجوس و تابع بودا و كُنفُسيوس، و مسلمان هم چه شيعه و يا غير شيعه از اصناف و انواع مذاهب حادثه در اسلام، از دو حال خارج نيستند:

اوّل: آنانكه در نيّتشان پاك نيستند، و در سير و سلوك راه اخلاص و

______________________________ [1] «كلمات مكنونه» طبع سنگى، ص 181؛ و «اليواقيت و الجواهر» شعرانى، ج 2، مبحث 32، ص 20 با مختصر تغييرى در لفظ