شيخ محمود مزدقانى‌

شرف الدين محمود بن عبد اللّه مزدقانى از عارفان قرن هشتم هجرى است. وى از مريدان شيخ علاء الدوله سمنانى و استاد و مرشد سيد على همدانى عارف قرن هشتم هجرى و مؤسس طريقت ذهبيه كبرويه در هندوستان و نخستين ناشر و مبلغ اسلام ذوقى (عرفانى) در كشمير است. مؤلف خلاصة المناقب به نقل از مير سيد على همدانى نوشته است كه: (چون به صحبت شريف شيخ (محمود مزدقانى) مشرف گشتم و روز چند صحبت داشتم فرمود كه:

يا سيد اگر براى مخدوميت به اين خانقاه آمده‌اى من در خدمت تو از سر قدم سازم كه مبادا مريدان در خدمتكارى تقصير نمايند، و اگر از براى خادم بودن آمده‌اى كفش اين غلام سياه كناس را پيش پاى او بايد نهاد تا به مقصود برسى كه رسم طلب ترك هستى است. چون جهت خدمت رفته بودم به صورت ادب قيام و اقدام نمودم و خدمت قبول كردم و به حضرت شيخ بيعت كردم و ملازم خانقاه دين‌پناه مى‌بودم. و تا يك سال ذكر مى‌گفتم حضور نمى‌يافتم. تا روزى به نزديك شيخ آمدم و التماس نمودم كه مرا كناسى فرماييد و كناس را در خلوت من درآريد تا وى در آنجا به ذكر مشغول گردد. شيخ فرمود كه:

كناس مبرز خانقاه پاك مى‌سازد و تو نفس خود را پاك نمى‌توانى ساختن؟ برو در خلوت و همت بلند دار تا كارت برآيد و مرادت برآيد. باز به مدد همت كامله شيخ در خلوت رفتم و به ذكر مشغول شدم اندك‌اندك حضور پيدا شدن آغاز كرد، و از بعد آن در حضور