مكتبش جز مكتب انبيا نيست، چراغ محفلش جز نور اوليا نيست، هم چون او كسى به اسرار راه دانا نيست، جز كلام حق و حقيقت كتابى را خوانا نيست، اگرچه جز خدا نبيند و غير خدا نخواهد ولى به خاطر نور بخشيدن به حيات ديگران از پير و برنا جدا نيست، قبله جانش جز مولا نيست، همتش جز رسيدن به مقام اعلا نيست، از قيد عشق دوست هرگز رها نيست، زبانش جز به ذكر دوست گويا نيست، گوشش جز در برابر خواست معشوق شنوا نيست، غير درياى محبت جايى در شنا نيست، با غير محبوب ابدى آشنا نيست، هرگزش بر سر دنيا و ماديت با كسى دعوا نيست، در درونش جز عشق شديد مولا غوغا نيست، او را در دنيا جز غم دوست بلا نيست، قدر و منزلتش در ميان خلق عالم برملا نيست، در عمق جان و هستى‌اش ذره‌اى هوس و هوى نيست، او را جز رضاى دوست رضا نيست، بر زبانش جز حمد و تسبيح و تهليل و سخن نيكو و ثناى الله ادعا نيست.

عارف: در اصطلاح بيداران راه و نيازمندان درگاه و عاشقان آگاه، انسانى است كه نفس خود را به حسب قوه نظريه كامل كرده و علم به حقايق را به قدر توان تحصيل نموده و از صفات رذيله و عقايد خبيثه خود را پاك ساخته و خويش را به اعتقادات حقه و كمالات الهيه آراسته نموده.

عارف: انسانى است كه داراى علم و عمل است و تمام اوامر الهى را گردن نهاده و از آنچه نهى شده كناره گرفته و به خاطر رياضت شرعيه و عبادت الهيه داراى قوت و قدرت عملى گشته.

عارف: در زبان اهل ذوق و ارباب شوق و مستان ميخانه عشق، انسانى است كه علاوه بر كمال معرفت و عمل، جميع قوا و اعضا و جوارح او براى خدا شده و در حقيقت داراى مقام فناء فى الله گشته و خلاصه جز يكى نخواهد و جز يكى نداند.

مى‌گويند دو نفر با هم در حساب كار و كسب اختلاف داشتند، براى حل‌