ريشه پهلوى آن«r ?ehS» ميباشد. در زبان عربى، شير نامهاى متعدد دارد از آنجمله: اسد، ليث، هزبر (ريشه‌اش فارسى است)، غضنفر، ضيغم، ضرغام، قسوره.

شير و خورشيد: از ديرزمان هردو معروف بوده‌اند و از اينروى نقش شير را بر برخى از درفشها مينگاشتند و از شير علم در اشعار فارسى زياد ياد شده است. خورشيد هم ستاره تابانى است كه از ديرزمان مورد توجه بسيارى از ملل بويژه ايرانيان بوده است و بر برخى از درفشها شكل آن نقش ميشده اما پس از اسلام، چون حفظ يادگارهاى شرك با موازين اسلامى مخالف مينمود و خورشيد نشانه مهرپرستى ميبود از اينرو خورشيد درفش جاى خود را به ماه داد.

قياس الدين كيخسرو فرزند علاء الدين كيكاووس از سلاجقه روم با شاهزاده خانم زيباى گرجى مزاوجت كرد و خواست كه صورت او را بر سكه‌ها نقش كند اما چون اين كار در آن زمان مقبول نبود، به جاى صورت وى، خورشيد به صورت دايره تمام و با چشم و ابرو بر فراز شير نقش شد. شاه طهماسب صفوى بمناسبت آنكه در ماه حمل متولد شده بود و طالع خود را در برج حمل ميدانست، خورشيد را بر فراز بره‌اى روى سكه‌ها نقش كرد. گويا دانشمندان زمان شاه عباس، برحسب علم نجوم قديم كه برج اسد (شير) را خانه خورشيد ميدانستند خورشيد را بصورت نيمدايره بر شير سوار كردند. اما بعضى ميگويند كه چون شاه عباس بر ارمنستان پيروز شد و چون شعار ارمنستان شير بود آنرا زير پاى خورشيد كه شعار ايران بشمار مى‌آمد جاى داد. اين قصه، جنبه داستانى دارد لكن بعضى از پادشاهان ارمنى كليكيه كه خود، لئون (شير) نام داشتند، نقش شير را بر درفشها و سكه‌هاى خود نگاشته‌اند ولى شير، هميشه شعار ارمنستان نبوده و ارمنستان هم مغلوب شاه عباس كبير نشده است.

در زمان فتحعليشاه قاجار دو علامت براى درفشها انتخاب شده بود. يكى شمشير با دو تيغه ذو الفقار و ديگر شير و خورشيد. علامت اخير بر سكه‌ها هم منقوش بود. در زمان ناصر الدين شاه حدود سال 1280 قمرى شير ايستاده در حاليكه شمشير يك لبه در دست دارد و خورشيد بر آن سوار است نشان رسمى ايران شد. انتخاب شمشير يك لبه براى حفظ حرمت ذو الفقار بوده است و نخواسته‌اند كه شمشير امام را بدست شير بدهند (تلخيص از كتاب تاريخچه شير و خورشيد احمد كسروى).

شير و خورشيد سرخ نام مؤسسه خيريه‌اى است كه جنبه بين‌المللى دارد و اصل آن جمعيتى بوده كه بدنبال قرارداد ژنو در سال 1864 به ابتكار هانرى دونان در ژنو تشكيل گرديده و صليب سرخ ناميده شده است. هدف اصلى آن، كوشش در معالجه مجروحين جنگ و رسيدگى به عائله آنها بود و به تدريج هدف خود را توسعه داده در برخى ممالك بعنوان هلال احمر و در ايران، شير و خورشيد سرخ ناميده شده است.

______________________________ (563)- خر: حيوان معروف است كه در قديم آنرا اسب كوهى ميناميدند. اين حيوان‌