حكايت (1) [تكش با غلامان يكى راز گفت ....]

[1] شهربند: رندانى و گرفتار محاصره، دروازه.

[2] تكش: تكش ابو المظفر علاء الدين از سلسله خوارزمشاهيان 568- 596.

[3] - به يك سالم: ضمير« م» در عبارت به يك سالم مضاف اليه است براى« دل و زبان» ضمير« ميم» در اينجا جانشين ضمير غايب است.

[4] ولى راز را خويشتن پاس‌دار: اشاره دارد به كلام حكمت‌آميز علوى« انفرد بسرك لا تودعه عالما فيزل و لا جاهلا فيخون»-« راز خود را خود پاس‌دار و آنرا به دانا مسپار مبادا بلغزد و در اختيار نادان مگذار مبادا خيانت كند».

[5] سخن تا نگويى: ترجمه‌ايست از كلام علوى« الكلام فى وثاقك ما لم تتكلم به فاذا تكلمت به صرت فى وثاقه».

[6] سخن ديوبند ...: مراد اين است: سخن مانند بندى است بر ديو و آن ديو كه راز است در چاه دل در زنجير است. نبايد بند از ديو بردارى و سخن را از چاه دل برون آرى و بر فراز كام و زبان خود آنرا جاى دهى.

[7] ريو: خدعه و نيرنگ.

[8] لا حول: مخفف است از« لا حول و لا قوة الا باللّه».