حكايت (12) [كسى راه معروف كرخى بجست ....]

[1] نخاس: لفظ عربى( با فتح اول و« تشديد خاء): برده‌فروش.

[2] معروف كرخى: ابو محفوظ معروف بن فيروز كرخى متوفى بين سالهاى 200 تا 204 هجرى يكى از عرفاى بنام است كه استاد سرى سقطى و شاگرد فرقد بوده و چنانكه معروف است به دست على بن موسى الرضا( ع) اسلام آورده است. ميگويند معروف مسيحى بوده است ليكن از نام پدرش گمان زردشتى بودن درباره وى تقويت ميشود. در كرامات و اجابت دعاى معروف و زهد و تجرد او سخن بسيار است، هنگام مرگ وصيت كرد كه حتى پيراهنش را تصدق دهند تا همچنان كه برهنه به دنيا آمده است، برهنه از جهان برود. برخى از درويشان را به غلط گمان بر اين است كه حضرت رضا( ع) ولايت را از امامت جدا ساخته و ولايت را به« معروف» بخشيده است. اين پندار از آنجا باطل است كه ولايت، لازمه امامت است و از جانب خدا به پيغمبر و امام اعطا ميشود و قابل تفويض نيست. قبر« معروف» در محله كرخ بغداد زيارتگاه صاحبدلان است بعضى نوشته‌اند: معروف دربان امام على بن موسى الرضا بوده و به دربانى امام افتخار ميكرده است.

[3] - معروفى: شهرت، شهرتى مانند شهرت معروف مراد بيت اينست. كسى در واقع جوياى راه معروف كرخى است كه اول شهرت‌خواهى يا انتساب به طريقه« معروف» را از سر بيرون كند.