شود و بعد از آن حرام است آن چه مذكور خواهد شد.

پنجم‌ بسيار كشيدن مدّ الف خواه مدّ متّصل و خواه مدّ منفصل‌

. و امّا

آن شش امر كه در خواندن فاتحه و سوره بفعل آوردن آن حرام است‌

اوّل‌ آمين گفتن بعد از خواندن فاتحه.

دويّم‌ سوره طويل خواندن كه موجب آن شود كه بعضى از افعال واجبى نماز در خارج وقت واقع شود.

سيّم‌ سوره از سورهاى عزايم خواندن و سورهاى عزايم قبل ازين به تفصيل مذكور شد.

چهارم‌ خواندن فاتحه يا سوره بطريق تحرير[1] و نقش و صوت.

پنجم‌ عدول نمودن از سوره به سوره ديگر بعد از خواندن نصف سوره اوّل نه قبل از آن مگر عدول كردن از سوره اخلاص يا سوره‌ قُلْ يا أَيُّهَا الْكافِرُونَ‌ كه آن مطلقا حرام است خواه عدول قبل از خواندن نصف باشد و خواه بعد از آن الّا عدول نمودن از اين دو سوره به سوره جمعه و سوره منافقين در نماز جمعه و ظهر روز جمعه كه آن جايز است امّا بدو شرط:

اوّل‌ آن كه اختيار آن دو سوره از روى عمد نكرده باشد.

دوّم‌ آن كه بنصف نرسيده باشد و هر گاه از سوره به سوره ديگر عدول كند واجب است كه بسمله را اعاده نمايد و اكتفا به بسمله كه در سوره اوّل خوانده نكند.

ششم‌ بلند خواندن زن فاتحه يا سوره را به نوعى كه مرد نامحرم بشنود[2] امّا اگر زن بسيار پير باشد كه مرد را ميل به او نباشد جايز است كه نامحرم آواز او را بشنود و بدان كه در ركعت سيّم و چهارم اگر به جاى فاتحه سبحان اللَّه و الحمد للّه و لا إله إلّا اللَّه و اللَّه أكبر بخواند واجب است كه آهسته بخواند و اولى آنست كه أستغفر اللَّه در آخر آن بگويد و اگر مجموع را مكرّر سازد تا سه نوبت افضل خواهد[3] بود.

و اگر در ركعت اوّل و دوّم خواندن فاتحه فراموش شود اولى آنست كه در ركعت سيّم يا چهارم به جاى تسبيحات فاتحه بخواند

فصل پنجم در بيان آن چه تعلّق بركوع دارد

و آن بيست و شش امر است شش امر واجب و شانزده امر سنّت و چهار امر مكروه امّا

شش امر واجب‌

اوّل‌ آن كه آن مقدار خم شود كه كف دستها به زانو برسد امّا دست بر زانو گذاشتن واجب نيست.

دويّم‌ سبحان ربّى العظيم و بحمده گفتن يا سه نوبت سبحان اللَّه و اگر ضرورتى باشد يك نوبت سبحان اللَّه گفتن كافى است.

سيّم‌ درنگ نمودن بمقدار ذكر.

چهارم‌ آن كه چنان گويد كه خود بشنود اگر چه بتقدير باشد چنانچه در فصل قرائت و تكبير احرام مذكور شد.

پنجم‌ سر برداشتن از آن.

ششم‌ لمحه‌اى درنگ نمودن بعد از سر برداشتن‌

. و امّا آن‌

شانزده امر كه در ركوع سنّت است‌

اوّل‌ آن كه چون خواهد كه خم شود اللَّه اكبر بگويد.

دويّم‌ آن كه در حال ركوع زانوها را به پس برد به پيش نياورد.

سيّم‌

[1] اين عبارت خالى از غلط نيست صدر دام ظلّه

[2] در نماز رعايت احتياط را نمايند صدر دام ظله

[3] بلكه احوط است صدر دام ظله العالى