نام کتاب : اللباب (شرح فارسی بر خلاصه الحساب شيخ بهائى) نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد جلد : 1 صفحه : 74
ترجمه و شرح: مثال
ابتداء «2» را
در «6» ضرب كرديم «12» شد «1» را در مثلّث فوق و «2» را در مثلّث تحت قرار داديم
بعد آنرا در «2» ضرب كرديم «4» شد در مثلّث تحتانى قرار داديم و همچنين تا مثلّثات
ستون افقى اوّل تمام شد سپس بستون دوّم منتقل شديم چون در مقابل اين ستون صفر واقع
بود تمام مثلّثات اين ستون را خالى گذاشتيم بعد بستون سوّم منتقل شديم عدد «7» را
در «6» ضرب كرديم «42» شد «4» را در مثلّث فوق و «2» را در مثلّث تحت قرار داديم و
همچنين تا اين ستون هم تمام شد بعد اعداد واقع در مثلّثات را باين نحو جمع كرديم
ابتداء «8» را در زير شكل قرار داديم بعد عدد «9» را با «2» جمع كرديم حاصل «11»
شد عدد «1» را در جانب چپ «8» تحت شكل قرار داده و «1» را حفظ كرده با حاصل «1» و
«4» و «8» جمع نموديم «14» شد و همچنين تا پايان عمل فلذا حاصل ضرب ايندو عدد عددى
است كه در تحت شكل واقعست يعنى «12911418».
طريق دوّم در
ضرب شبكه
طريقى ديگر در
ضرب شبكه هست كه آنرا مرحوم غياث الدّين در كتاب مفتاح الحساب بيان كرده و آن
اينست كه شكل را به طور لوزى رسم مىكنيم و هر مربّعى را با يك خطّ عمود بدو قسمت
مىكنيم بطوريكه يك مثلث در جانب راست واقع مىشود و ديگرى در سمت چپ چنانچه در
شكل ديده مىشود سپس دو عدد مضروب و مضروب فيه را يكى را در بالاى شكل جانب راست
آن و ديگرى را طرف چپ آن قرار مىدهيم.
نام کتاب : اللباب (شرح فارسی بر خلاصه الحساب شيخ بهائى) نویسنده : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد جلد : 1 صفحه : 74